Zadanie ZM-1503
o zadaniu...
- Publikacja w Delcie: sierpień 2016
- Publikacja elektroniczna: 31 lipca 2016
Punkty
leżą kolejno na okręgu
w taki sposób, że cięciwy
i
przecinają się pod kątem prostym. Obliczyć promień
okręgu
jeśli cięciwy
i
mają odpowiednio długości
i 
będzie punktem symetrycznym do
względem środka okręgu. Wówczas
jest średnicą okręgu, więc cięciwa
jest prostopadła do odcinka
a więc również równoległa do odcinka
W takim razie
jest trapezem równoramiennym, w szczególności
Z twierdzenia Pitagorasa dla trójkąta
otrzymujemy
a stąd 


i
oznaczają odpowiednio punkty przecięcia prostych
z
oraz
z
Wówczas każdy z punktów
należy do obu płaszczyzn rozważanych powyżej ścian, a więc też do ich wspólnej prostej. Jednak punkty
nie są współliniowe, zatem rysunek nie przedstawia wielościanu.
przecięto płaszczyzną, uzyskując w przekroju czworokąt
Na rysunku obok wyznacz punkt
posługując się jedynie linijką.
punkt przecięcia prostych
i
Punkt ten leży w płaszczyźnie przekroju, zatem leży w niej też prosta
Stąd brakujący punkt
to punkt przecięcia prostych
i 
podstawa
ma długość 2. Długości pozostałych boków tego trapezu są równe 1. Punkt
jest wierzchołkiem ostrosłupa o podstawie
w którym
Wyznacz stosunek objętości tego ostrosłupa do objętości czworościanu foremnego o krawędzi 1.
będzie punktem przecięcia prostych
i
Z kształtu trapezu
wynika, że
oraz że jego pole to
pola trójkąta 
wnioskujemy, że jest on połową trójkąta równobocznego o krawędzi 2. Ponieważ
oraz
więc 
jest foremny o krawędzi 2. Jego objętość jest zatem 8-krotnie większa od objętości czworościanu foremnego o krawędzi 1, więc szukany stosunek objętości równy jest 
nie będący trapezem. Proste
i
przecinają się w punkcie
Wyznacz wszystkie wartości, jakie może przyjąć odległość punktu
od płaszczyzny podstawy ostrosłupa.
leży w płaszczyźnie przedniej ściany ostrosłupa z rysunku, a prosta
w płaszczyźnie tylnej ściany, więc punkt
należy do obydwu tych płaszczyzn. Ich częścią wspólną jest prosta równoległa do podstawy ostrosłupa (gdyż jest on prawidłowy) i przechodząca przez wierzchołek
Stąd jedyną wartością, jaką może przyjąć odległość punktu
od płaszczyzny podstawy, jest wysokość ostrosłupa równa 
i krawędziach bocznych
Wyznacz miarę kąta dwuściennego między płaszczyznami
i 



i
są równoległe, leżą więc w jednej płaszczyźnie
Stąd punkt
też do niej należy; podobnie należy on także do
Punkty
również leżą w jednej płaszczyźnie.
i każda z nich zawiera inną z trzech krawędzi wychodzących z wierzchołka
Oznacza to, że płaszczyzny te tworzą równe kąty dwuścienne, czyli kąty po 
i
prostokąta
są styczne odpowiednio w punktach
i
do okręgu przechodzącego przez
Na odcinku
leży taki punkt
że proste
i
są prostopadłe. Obliczyć pole prostokąta
wiedząc, że odcinek
ma długość 

jest prostopadła do
więc jest nachylona do boków prostokąta pod kątem
Ponadto kąt środkowy oparty na cięciwie
jest prosty, a stąd 
jest opisany na okręgu o średnicy
W takim razie kąty
i
są równe.
i
są podobne. Analogicznie trójkąty
i
są podobne. W takim razie mamy podobieństwo trójkątów
i
a stąd
jest równe 
rozcięto wzdłuż odcinka na dwa trójkąty
i
a trójkąt
- na trójkąty
i
Okazało się, że trójkąt
jest przystający do trójkąta
a trójkąt
jest przystający do trójkąta
Czy wynika z tego, że trójkąty
i
są przystające?
i
przy czym
oraz
Czy wynika z tego, że trójkąty te są przystające?
i
mają równe pola oraz
i
Czy wynika z tego, że trójkąty te są przystające?
i
mają równe pola oraz
i
Czy wynika z tego, że czworokąty te są przystające?
Czy wynika z tego, że jest on foremny?
leży wewnątrz trójkąta ostrokątnego
oraz
Czy wynika z tego, że
jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie 
boków. Czy wynika z tego, że ściana ta graniczy z
innymi ścianami tego wielościanu?
kąt przy wierzchołku
ma miarę
Wewnątrz trójkąta leży taki punkt
że
i
Wyznaczyć miarę kąta 

że punkt
leży w jego wnętrzu. Wówczas punkty
i
leżą na symetralnej odcinka
więc
Ponadto
i
są przystające, w szczególności
Stąd łatwo otrzymujemy
trójkąta
leżą punkty
w których okręgi dopisane do trójkąta są styczne do tych boków. Niech
i
będą promieniami okręgów opisanego i wpisanego. Dowieść, że stosunek pól trójkątów
i
wynosi 

są położone na bokach
symetrycznie (względem środków owych boków) do punktów
w których okrąg wpisany jest do boków styczny. Przyjmijmy oznaczenia:

przez
otrzymujemy po krótkim rachunku wzór![EF] [D----- 2xyz- [ABC]= abc .](/math/temat/matematyka/geometria/planimetria/zadania/2016/05/01/zm-k44-721/4x-a024003798da1c7ac2b5aca0bcab255a844a5624-dm-66,57,43-FF,FF,FF.gif)
i
to promienie okręgów wpisanego i opisanego):
oraz
które po wprowadzeniu do równości
dają tezę zadania.
wpisanego w okrąg o środku
przecinają się w punkcie
Niech
będą środkami okręgów opisanych odpowiednio na trójkątach
i
Wykazać, że proste
i
przecinają się w jednym punkcie.
będzie punktem przecięcia prostej
z prostą
a
różnym od
punktem przecięcia tej prostej z okręgiem opisanym na trójkącie
(rysunek). Wówczas
oraz
i
są podobne, w szczególności
Stąd prosta
jest prostopadła do
a więc również równoległa do
- symetralnej
Analogicznie proste
i
są równoległe. W takim razie odcinki
i
przecinają się w połowie jako przekątne równoległoboku.
przechodzi przez środek odcinka
co daje tezę.
i
są środkami odpowiednio boków
i
równoległoboku
Udowodnij, że odcinki
i
przecinają się na przekątnej 

będzie punktem przecięcia przekątnych danego równoległoboku. Wówczas
jest środkiem odcinka
i odcinki
przecinają się w jednym punkcie jako środkowe trójkąta 
jest wpisany w okrąg i
Wykaż, że główne przekątne tego sześciokąta przecinają się w jednym punkcie.
wynika, że punkt
jest środkiem łuku
danego okręgu i kąty wpisane
i
są równe. Prosta
jest więc dwusieczną kąta
w trójkącie
; analogicznie proste
i
są dwusiecznymi pozostałych kątów tego trójkąta.
w którym
Dwusieczne kątów
i
przecinają się w punkcie
Udowodnij, że 

będzie takim punktem boku
że
wtedy
Wówczas punkty
i
są symetryczne względem dwusiecznej kąta
zatem prosta
jest symetralną odcinka
Analogicznie prosta
jest symetralną odcinka
Symetralne boków trójkąta
przecinają się w punkcie
a stąd 
są równe. Symetralne odcinków
i
przecinają się w punkcie
Wykaż, że proste
i
są prostopadłe.
i
będą punktami przecięcia prostej
odpowiednio z prostymi
i
Wobec równości kątów, trójkąty
i
są równoramienne i podobne, a stąd
Symetralna boku
jest jednocześnie dwusieczną kąta przy wierzchołku
w trójkącie
a więc także w trójkącie
Podobnie symetralna odcinka
jest dwusieczną kąta
zatem
jest punktem przecięcia dwusiecznych trójkąta równoramiennego
Dwusieczna
jest więc prostopadła do podstawy 
i
trójkąta
zbudowano, na zewnątrz, kwadraty
i
Udowodnij, że proste
oraz wysokość
trójkąta
przecinają się w jednym punkcie.
o
wokół środka tak, by punkt
przeszedł na punkt
natomiast kwadrat
o
wokół swojego środka tak, by punkt
przeszedł na punkt
Przy obydwu tych obrotach odcinek
przechodzi na ten sam odcinek o końcu w punkcie
prostopadły do
i równy
Nazwijmy drugi jego koniec
wówczas punkty
są współliniowe.
przechodzi na
stąd
Przy drugim obrocie odcinek
przechodzi na
zatem
Wobec tego proste
są wysokościami trójkąta 
przekątne
i
przecinają się w jednym punkcie.
jest równa
Udowodnij, że symetralne odcinków
i
przecinają się w jednym punkcie.
leży wewnątrz trójkąta
Punkty
to punkty symetryczne do punktu
odpowiednio względem prostych
Wykaż, że jeśli trójkąt
jest równoboczny, to proste
przecinają się w jednym punkcie.
jest wpisany w okrąg. Oblicz promień tego okręgu, wiedząc, że
oraz 

jak na rysunku.
oznacza środek okręgu opisanego na sześciokącie
Z przystawania czworokątów
i
wiemy, że kąty wewnętrzne sześciokąta są przystające, mają więc po
Z twierdzenia cosinusów dla trójkąta
otrzymujemy
Trójkąt
jest trójkątem równoramiennym o kącie
w wierzchołku
Stąd możemy obliczyć szukany promień, równy 
Proste zawierające dwusieczne kątów wewnętrznych
i
przecinają się w punkcie
leżącym wewnątrz czworokąta
a proste zawierające dwusieczne kątów wewnętrznych
i
przecinają się w punkcie
na zewnątrz czworokąta. Udowodnij, że jeżeli kąt
jest prosty, to również kąt
jest prosty.
jest prosty, to
jest dwusieczną kąta przyległego do kąta
czworokąta. Z kolei aby dowieść, że kąt
jest prosty, wystarczy wykazać, że
jest dwusieczną kąta przyległego do kąta
czworokąta.
odległość punktu
od prostej
Zachodzą równości
oraz
co kończy dowód.