Zadanie ZM-1542
o zadaniu...
- Publikacja w Delcie: wrzesień 2017
- Publikacja elektroniczna: 1 września 2017
Wykazać, że dla każdej liczby rzeczywistej
oraz dla każdej dodatniej liczby całkowitej
istnieje co najmniej
różnych wyborów znaków
i
w wyrażeniu
dla których ta nierówność jest spełniona.
możliwych wyborów znaków. Rzeczywiście, lewą stronę powyższej nierówności można zapisać w postaci
oraz
(dla
i pewnych wyborów znaków
) nie mogą wszystkie zachodzić jednocześnie.
o kącie prostym przy wierzchołku
obrócono wokół prostej
otrzymując dwa stożki obrotowe o wspólnej podstawie, której brzegiem jest okrąg
Sfera
do której należy punkt
jest styczna do sfery
o środku
i promieniu
Sfery
są styczne do sfery
oraz do sfery
w pewnych punktach należących do okręgu
Udowodnić, że sfery
mają wspólną płaszczyznę styczną.
oznaczmy przez
środek sfery
a przez
- punkt styczności sfery
ze sferą
Ponieważ
oraz punkty
są współliniowe, więc również 
o środku
i promieniu
Dla
sfera
jest prostopadła do sfery
więc jest zachowywana przy rozważanej inwersji. Tę samą własność ma sfera
Wobec tego obrazem sfery
(przechodzącej przez środek inwersji) jest pewna płaszczyzna, która jest styczna do 
i
że
to dla dowolnego
mamy
co jest sprzeczne z założeniem, że zbiory
i
są rozłączne. Wobec tego 
najmniejszy element zbioru
Korzystając z pierwszego z danych warunków, łatwo indukcyjnie udowodnić, że dla każdej dodatniej liczby całkowitej
:
należą do zbioru
W szczególności z drugiego z danych warunków wynika, że każda liczba podzielna przez
ale niepodzielna przez
należy do zbioru 
dla pewnej dodatniej liczby całkowitej
Wówczas, skoro
to
co jest sprzeczne z konkluzją poprzedniego akapitu. To oznacza, że wszystkie liczby podzielne przez
należą do zbioru 
jeżeli
jest zbiorem liczb niepodzielnych przez
a
- zbiorem liczb podzielnych przez
to warunki zadania są spełnione.
Czy istnieje rosnący ciąg liczb naturalnych
którego żaden wyraz ani żadna suma skończenie wielu jego wyrazów nie jest
-tą potęgą liczby naturalnej, a przy tym ciąg
jest ograniczony?
:
zachodziła równość
wówczas pisząc
w postaci
(
nieparzyste) i przyrównując potęgi dwójki w
i w
uzyskalibyśmy równość
; oczywista sprzeczność.
jest ograniczony.
leżą cztery różne punkty
: punkty
na boku
punkty
i
odpowiednio na bokach
i
; przy tym odcinki
i
mają jednakową długość. Udowodnić, że środki tych czterech odcinków leżą na jednym okręgu.
przez
- drugi punkt prostej
leżący w tej samej odległości od
co punkt
; zaś środek szukanego okręgu powinien leżeć na osiach symetrii trójkątów równoramiennych
i
- czyli na wysokościach trójkąta
Stąd domysł uściślenia tezy zadania: wykazać, że środki odcinków
(o jednakowej długości
) leżą na okręgu o środku
(ortocentrum trójkąta
).
będzie spodkiem wysokości opuszczonej z wierzchołka
i niech
będzie środkiem odcinka
Weźmy pod uwagę okrąg o środku
i promieniu
(czyli o średnicy
). Prosta
przecina ów okrąg w punktach
(gdy punkty
pokrywają się, przyjmijmy
). Cięciwa
tego okręgu oraz jego średnica
przecinają się w punkcie
Zatem
jest drugą wysokością trójkąta
a
jest środkiem odcinka
to analogicznie uzyskujemy równość
wynika to z podobieństwa trójkątów
i
Tak więc
; środki odcinków
i
leżą w jednakowej odległości od punktu
Analogicznie, w tej samej odległości od
leżą też środki odcinków
i
To właśnie nasza teza.
).
krawędź
jest prostopadła do krawędzi
i
Rozstrzygnij, czy oznacza to, że płaszczyzna wyznaczona przez krawędź
i środek krawędzi
jest prostopadła do krawędzi 

i
a więc też trójkąty
i
są symetryczne względem opisanej płaszczyzny, zatem przystające. Wykażemy, że tak być nie musi.
leżą na jednym okręgu w tej właśnie kolejności, przy czym
a
to punkt przecięcia tych prostych. Wówczas trójkąty
nie są przystające (mają różne wysokości na
więc też różne pola). Jednocześnie 
wokół prostej
o pewien dodatni kąt mniejszy od
otrzymamy czworościan
w którym
Wobec tego prosta
jest prostopadła do płaszczyzny
a więc także do każdej prostej zawartej w tej płaszczyźnie. Stąd
także po opisanym obrocie. Uzyskaliśmy więc czworościan
spełniający warunki zadania, w którym trójkąty
i
nie są przystające.
mając dane punkty
kąt przy wierzchołku
oraz długość środkowej
Ile rozwiązań może mieć to zadanie?
i
należą do wnętrza kąta ostrego
Skonstruuj taki trójkąt równoramienny, aby punkty
i
należały do różnych jego ramion, aby podstawa tego trójkąta była zawarta w jednym z ramion kąta
a wierzchołek należał do drugiego z ramion.
symetrycznie w jednym z ramion kąta, otrzymując
narysuj łuk Talesa dla odcinka
i kąta
i rozważ odpowiedni jego punkt przecięcia z wybranym wcześniej ramieniem kąta.
i
jest równy
Dowieść, że największy wspólny dzielnik liczb
i
nie przekracza 
największy wspólny dzielnik liczb
i
Ponieważ liczby
i
są względnie pierwsze, a ich suma jest podzielna przez
więc liczba
jest względnie pierwsza z liczbami
i
Ponadto liczba
jest podzielna przez
Stąd wynika, że
czyli 

trójkąta
przecina bok
w punkcie
(rys.). Prosta przechodząca przez punkt
i prostopadła do dwusiecznej kąta
przecina dwusieczną kąta
w punkcie
Udowodnić, że 

Wówczas
Mamy
można opisać okrąg. Z rowności
wynika zatem, że 
spełniają warunek
Wykazać, że dla każdej liczby naturalnej
zachodzi nierówność
jest środkiem okręgu wpisanego w trójkąt
Prosta
przecina okrąg opisany na trójkącie
w punktach
i
; prosta
przecina okrąg opisany na trójkącie
w punktach
i
; prosta
przecina okrąg opisany na trójkącie
w punktach
i
Wyznaczyć największą możliwą wartość iloczynu 

w którym prosta
przecina ponownie okrąg opisany na trójkącie
jest środkiem łuku
więc cięciwy
mają równą długość
Tę samą długość ma też odcinek
(fakt znany lub łatwy do udowodnienia). Zatem okrąg opisany na trójkącie
ma środek w punkcie
a odcinek
jest jego średnicą.
daje równość
(gdzie jak zwykle
to długości boków trójkąta
). Stąd

dla pewnych liczb naturalnych 

; tak więc
W tym przypadku wystarczy przyjąć

i otrzymujemy
jest dowolną liczbą wymierną dodatnią, znajdujemy liczbę wymierną
taką, że
W myśl konkluzji poprzedniego przypadku liczba
daje się zapisać jako ułamek
:
Mamy prawo zadać 7 pytań, oczekując odpowiedzi Tak lub Nie. Przeciwnik na wszystkie pytania odpowiada; wolno mu przy tym skłamać, ale co najwyżej jeden raz. Podać taktykę gwarantującą prawidłowe rozpoznanie wybranej liczby.
dla której zachodzi implikacja:
spełnia warunki
oraz
dla 
będzie liczbą naturalną większą od 4. Udowodnić, że w elipsę o półosiach różnej długości nie można wpisać
-kąta foremnego.
-kącie foremnym przecinałby elipsę przynajmniej w pięciu punktach, a to nie jest możliwe.
dla której
jest kwadratem liczby naturalnej.
dla pewnego naturalnego
to
Stąd
a wtedy
Z drugiej strony
oznacza pole trójkąta,
- jego obwód,
- promień okręgu wpisanego, zaś
i
- długości boków, to wówczas
Z tych wzorów wynika, że
spełnia wraz z pewną funkcją
równanie
dla
Dowieść, że funkcja
jest wypukła lub wklęsła.
dla której istnieją czteroelementowe zbiory
o następującej własności: każdy zbiór
ma z każdym innym zbiorem
dokładnie jeden element wspólny, ale nie istnieje wspólny element wszystkich zbiorów 
oraz pewien zbiór
dodatnich liczb całkowitych. Na okręgu wyróżniono
punktów i każdemu z nich przyporządkowano jedną z liczb ze zbioru
Udowodnić, że iloczyn liczb znajdujących się na pewnym łuku tego okręgu jest kwadratem liczby całkowitej.
Dla każdej liczby
zdefiniujmy
-wyrazowy ciąg binarny
następująco:
jeżeli pośród liczb
wartość
występuje parzystą liczbę razy oraz
w przeciwnym przypadku.
binarnych ciągów długości
więc albo ciągi
są parami różne i
dla pewnego
albo
dla pewnych
W pierwszym przypadku iloczyn liczb
jest kwadratem liczby całkowitej, w drugim zaś - iloczyn liczb
jest kwadratem liczby całkowitej.
będzie liczbą całkowitą. Znaleźć liczbę przedstawień liczby
w postaci sumy pewnej liczby dodatnich całkowitych składników, pośród których jest parzysta liczba liczb parzystych.
nazwiemy kompozycją liczby 
-elementowe kompozycje liczby
pozostają we wzajemnie jednoznacznej odpowiedniości z
-elementowymi podzbiorami zbioru
Każdej takiej kompozycji
możemy przypisać zbiór
jest równa liczbie podzbiorów zbioru
-elementowego, czyli 
która przyporządkowuje każdej kompozycji
liczby
pewną kompozycję następująco: jeżeli
to
to
dla każdej kompozycji
więc
zadaje podział zbioru wszystkich kompozycji liczby
na pary. Wprost z definicji
wynika, że kompozycje w obrębie każdej pary różnią się parzystością liczby parzystych wyrazów. To oznacza, że liczba kompozycji zawierających parzystą liczbę liczb parzystych jest równa połowie liczby wszystkich kompozycji, czyli 

o boku długości
Przekątne
i
przecinają się w punkcie
Znaleźć długość odcinka 


przez
a krótszej i dłuższej przekątnej danego siedmiokąta foremnego odpowiednio przez
i
Wówczas na mocy twierdzenia Ptolemeusza, zastosowanego do trapezu równoramiennego
uzyskujemy 
będzie takim punktem, że czworokąt
jest równoległobokiem. Wówczas
więc trapez
jest równoramienny. Stosując do niego twierdzenie Ptolemeusza, otrzymujemy
oraz
Łącząc uzyskane równości, mamy

są styczne do prostej
w punktach
i
Wykaż, że trójkąt
jest prostokątny.
będzie punktem przecięcia prostej
z prostą styczną do obu okręgów, przechodzącą przez
Wówczas
jako odcinki stycznych. Teza wynika z faktu 

i
środki ramion
i
trapezu, a przez
punkt przecięcia jego przekątnych. Wówczas na mocy nierówności trójkąta
Jednocześnie w trapezie
co kończy dowód.
wybrano taki punkt
że
oraz
Wykaż, że 

jest równoramienny, gdyż
Ponadto
będzie środkiem boku
trójkąta prostokątnego
Wówczas trójkąt
jest równoramienny i na mocy powyższej równości kątów podobny do trójkąta
Stąd
środkowe poprowadzone z wierzchołków
i
są prostopadłe oraz
jest wysokością. Wykaż, że 

będzie środkiem boku
a
- środkiem ciężkości trójkąta
Wówczas