Zadanie ZM-1534
o zadaniu...
- Publikacja w Delcie: lipiec 2017
- Publikacja elektroniczna: 30 czerwca 2017
Czy na płaszczyźnie można wskazać taki skończony zbiór
punktów
że dla każdego
istnieją
o tej własności, że punkt
jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie 
będzie sześciokątem foremnym o boku 1, a
będzie środkiem okręgu opisanego na tym sześciokącie. Wówczas
jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie
dla
(przyjmujemy
i
).
środek okręgu opisanego na trójkącie
dla
a przez
- dowolną translację o wektor długości większej od
Wówczas, jeżeli
dla
oraz
to zbiór
elementów i spełnia warunki zadania (
oznacza
-krotne złożenie
).
że dla każdych trzech niewspółliniowych punktów
środek okręgu opisanego na trójkącie
również należy do 
istnieje. Spośród wszystkich odcinków o obu końcach w zbiorze
wybierzmy taki, który ma najmniejszą długość i nazwijmy go
Ponieważ zbiór
nie jest zawarty w prostej, więc poza prostą
jest co najmniej jeden punkt zbioru
- spośród wszystkich takich punktów wybierzmy taki punkt
dla którego miara kąta
jest największa.
to
jest najdłuższym bokiem trójkąta
co przeczy wyborowi odcinka
Z kolei jeżeli
to środek
okręgu opisanego na trójkącie
należy do
przy czym
Uzyskana sprzeczność oznacza, że nie istnieje zbiór
o zadanych własnościach.
jest najkrótszym bokiem trójkąta
opisanego na okręgu o środku w punkcie
Na bokach
znajdują się odpowiednio takie punkty
że
Odcinki
i
przecinają się w punkcie
Wykazać, że proste
i
są prostopadłe.
jako dwusieczna kąta między ramionami trójkąta równoramiennego
jest prostopadła do podstawy
Podobnie prosta
jest prostopadła do prostej
Wobec tego punkt
jest ortocentrum trójkąta
a zatem 

Stąd na mocy twierdzenia Pitagorasa długość winorośli to 29 m.
jest wpisany w trójkąt
w którym
i
Okręgi
są styczne do boków
oraz dla każdego
okrąg
jest styczny zewnętrznie do okręgów
i
Wyznacz sumę obwodów wszystkich okręgów 

która z kolei z twierdzenia Pitagorasa ma długość 12. Okrąg o średnicy
ma obwód
zatem szukana suma obwodów wszystkich okręgów to 

o środku
przy czym
Punkt
jest rzutem
na odcinek
punkt
jest rzutem
na
punkt
jest rzutem
na
itd. Wyznacz długość łamanej 

oraz
mają kąty po
gdyż każdy z nich z założenia jest prostokątny i ma kąt
Można wobec tego ułożyć je w sposób przedstawiony na rysunku. Kąt pomiędzy sąsiadującymi teraz odcinkami rozważanej łamanej jest wówczas równy 
przy czym jedna jego przyprostokątna ma długość 1, a suma pozostałych dwóch boków to szukana długość łamanej. Jest ona wobec tego równa
gdyż trójkąt ten jest połową trójkąta równobocznego o boku 2.
Wykaż, że obwód tego czworokąta jest większy od 7.
co z kolei jest większe od 7.
znajdują się punkty
będące wierzchołkami
-kąta foremnego, oznaczone w taki sposób, że długość łuku
mierzonego zgodnie z ruchem wskazówek zegara, jest równa
dla każdego
Niech
i
są przystające (jako podzbiory płaszczyzny).
będzie długością łuku (mierzoną zgodnie z ruchem wskazówek zegara) łączącego
z
tzn. dla każdego 
jest bijekcją zbioru wierzchołków
-kąta i ![|Z ∩ [0,2n −1].](/math/temat/matematyka/geometria/planimetria/zadania/2017/04/30/zm-1530/8x-5a02d8212f68e6296da2e894dc2a3a250bf72f4c-im-66,57,43-FF,FF,FF.gif)
zachodzi równość
jest obrazem
przy obrocie o
wokół środka danego okręgu zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Konkretnie, wykażemy, że dla każdego 
określona jest następująco
wystarczy więc sprawdzić, że dla każdego
liczba
Rzeczywiście, bezpośrednio z definicji funkcji
otrzymujemy, że jeżeli
to
to
dzieli się przez
dla
Pozostaje bezpośrednio sprawdzić, że dla
rozważane zbiory także są przystające (odpowiednia izometria znów jest obrotem o
ale w przeciwną stronę).
istnieje etykietowanie wierzchołków
-kąta foremnego o opisanych własnościach - jest to równoważne zadaniu 2 z I etapu LX OM, którego rozwiązanie można znaleźć na stronie
z zaznaczonymi zbiorami
oraz 


są środkami odpowiednio boków
i
czworokąta wypukłego
Udowodnij, że
przy czym równość zachodzi wtedy i tylko wtedy, gdy 

będzie środkiem przekątnej
Wówczas
oraz
Stąd na mocy nierówności trójkąta dla punktów
mamy
przy czym równość zachodzi wtedy i tylko wtedy, gdy
czyli gdy 
i
trójkąta
zbudowano, po jego zewnętrznej stronie, kwadraty
i
Punkty
i
są odpowiednio środkami odcinków
i
Wyznacz możliwe wartości wyrażenia 

będzie środkiem odcinka
Wówczas
oraz
Wobec tego trójkąty
i
są podobne w skali
a więc 
i
czworokąta wypukłego
są równej długości. Punkty
i
są odpowiednio środkami boków
i
Udowodnij, że prosta
tworzy równe kąty z przekątnymi
i 

przez
Wówczas
Wobec tego trójkąt
jest równoramienny i podstawa
tworzy równe kąty z bokami
i
Jednocześnie
oraz
co kończy dowód.
nie jest równoległobokiem oraz
Punkty
i
są odpowiednio środkami przekątnych
i
Wykaż, że rzuty prostopadłe odcinków
i
na prostą
są równej długości.
będzie środkiem boku
Wówczas
oraz
Wobec tego trójkąt
jest równoramienny (
gdyż
nie jest równoległobokiem). Stąd rzut
na prostą
jest środkiem podstawy
a więc rzuty boków
i
na prostą
są równej długości jako połówki podstawy. Wobec tego również dwukrotnie od nich dłuższe rzuty odcinków
i
są równej długości.
o polu 1 punkty
są środkami odpowiednio przekątnych
i tworzą sześciokąt wypukły
Wyznacz jego pole.


oznacza miarę nie większego z kątów pomiędzy przekątnymi
i
wówczas
Jednocześnie
oraz
zatem kąt pomiędzy odcinkami
i
także jest równy
oraz
stąd ![[KLMNOP] = 14[ABCDEF] = 14.](/math/temat/matematyka/geometria/planimetria/zadania/2017/04/29/zm-17_05-deltoid-5/12x-9b80fedd92e33e6d528df9e7b09e1c2f4c115de4-im-66,57,43-FF,FF,FF.gif)
będą środkami kolejnych boków czworokąta
Wykaż, że
jest równoległobokiem, że
że
oraz wyznacz stosunek pól ![N] [ABCD]. [KLM](/math/temat/matematyka/geometria/planimetria/zadania/2017/04/29/zm-17_05-deltoid-6/6x-476c50773c7ee85da9c32be7747c5f72357fd03b-im-2C,6B,73-FF,FF,FF.gif)
o bokach
oraz
Punkt
jest środkiem boku
punkt
leży na boku
oraz
Wyznacz długość odcinka 
to tylko jedna z możliwości.
i nożyczki. Czy można wyciąć taką dziurę, przez którą przejdzie człowiek?
oznaczmy przez
lekko zmodyfikowaną sumę miar kątów wewnętrznych wielokąta
mianowicie taką, w której zamiast kątów wklęsłych występują kąty dopełniające je do pełnych ze znakiem "
". Jeżeli więc
jest
-kątem o dokładnie
wklęsłych kątach wewnętrznych, to definiujemy
jest podzielony odcinkami na wielokąty
o rozłącznych wnętrzach. Wierzchołkami podziału nazwijmy te wierzchołki wielokątów
które nie są wierzchołkami wielokąta
Wówczas
jest liczbą wierzchołków podziału wokół których znajdują się tylko kąty wypukłe wielokątów
zaś jest liczbą wierzchołków podziału leżących na bokach wielokąta
(w przypadku wierzchołków podziału, będących wierzchołkami pewnych kątów wklęsłych wielokątów
"wychodzimy na zero", zgodnie z definicją
).
były czworokątami wklęsłymi, to
dla każdego
wobec czego
jest wpisany w okrąg
przy czym proste
i
przecinają się w takim punkcie
że prosta
jest styczna do
Druga prosta styczna do okręgu
równoległa do
przecina proste
odpowiednio w punktach
Udowodnić, że odcinki
i
mają jednakową długość.
prostą różną od
styczną do okręgu
w punkcie
Prosta przechodząca przez punkty
jest styczna do okręgu w punkcie
i przecina prostą
w punkcie
Pokażemy, że
jest środkiem odcinka
Ponieważ
oraz
; a z nich -
oraz
z których wynika, że prawa strona wzoru (1) jest równa
czyli 1.
leżą po jednej stronie punktu
; punkty
po drugiej. Uzyskana równość
oznacza, że
jest środkiem odcinka
Przez analogię, ten sam punkt
jest też środkiem odcinka
Stąd wniosek, że odcinki
i
są przystające.
Prosta
przecina proste
odpowiednio w punktach
różnych od wierzchołków trójkąta. Udowodnić, że istnieje taki punkt
że 

będzie takim punktem w przestrzeni, że czworościan
jest foremny. Wówczas trójkąt
jest przystający do trójkąta
gdyż jest jego obrazem przy obrocie wokół prostej
przeprowadzającym punkt
na punkt
Wobec tego 
oraz
i wynikające stąd równości
oraz
Za
wystarczy teraz przyjąć obraz punktu
przy takim obrocie wokół prostej
który posyła
w płaszczyznę trójkąta
(są dwa takie punkty).
w którym
Na odcinkach
znajdują się odpowiednio takie punkty
że
oraz
Wyznaczyć, w zależności od
miarę kąta między prostymi
i 

będzie takim punktem, że czworokąt
jest równoległobokiem. Wówczas
oraz
są przystające (cecha bok-kąt-bok). Zatem
czyli trójkąt
jest równoramienny, więc
i
są równoległe, więc


bok
jest dłuższy niż
Punkt
leży na dwusiecznej
kąta
zaś punkt
leży na środkowej
połowiącej bok
; przy tym
oraz
Wykazać, że odcinek
jest prostopadły do 

punkt przecięcia przekątnych czworokąta
Prosta
równoległa do
przecina bok
w punkcie
będącym środkiem tego boku. Skoro ów bok jest równoległy do
zatem punkt
(leżący na prostej
) jest środkiem odcinka 
jest więc równoramienny:
Punkt
jako środek odcinka
jest w takim razie środkiem okręgu opisanego na trójkącie
Wynika stąd, że kąt
jest prosty - a to teza zadania.
i
są odpowiednio środkami boków
i
czworokąta wypukłego
Odcinki
i
przecinają się w punkcie
Znaleźć kres dolny i górny pola czworokąta
przy założeniu, że pole czworokąta
jest równe 
oznacza pole figury 
i
są środkami odcinków
i
to
oraz
Podobnie otrzymujemy
oraz
W takim razie czworokąt
ma dwa boki równej długości i równoległe, więc jest równoległobokiem o środku
Ponadto trójkąt
jest obrazem trójkąta
w jednokładności o środku
i skali
więc
Z analogicznych rozważań dla trójkątów
i
otrzymujemy
i
są współliniowe (wówczas
), a maksimum - gdy wierzchołki
i
są współliniowe (wówczas
).
położone są na jednej prostej w tej właśnie kolejności. Kwadraty
i
leżą po tej samej stronie tej prostej. Wykaż, że odcinki
przecinają się w jednym punkcie.
i
są podobne (jako połówki kwadratów) oraz są położone w sposób opisany w twierdzeniu (*). Ponadto są one niezgodnie ułożone, istnieje więc jednokładność o skali ujemnej przeprowadzająca
na
na
oraz
na
Odcinki
przecinają się więc w jej środku. Analogicznie odcinek
przechodzi przez punkt przecięcia odcinków
i 
Każda z przekątnych
dzieli ten sześciokąt na dwa czworokąty o równych polach. Udowodnij, że przekątne te przecinają się w jednym punkcie.
oznacza pole figury
Skoro
to
Trójkąty te mają wspólną podstawę
zatem mają też równe wysokości na nią. Ponieważ punkty
i
leżą po tej samej stronie prostej
wynika stąd, że
Analogicznie
oraz 
i
spełniają założenia twierdzenia
Jeden z nich jest więc obrazem drugiego w pewnej jednokładności o ujemnej skali, której środek leży na każdym z odcinków 