Przeskocz do treści

Delta mi!

Deltoid

Wysokości czworokąta

Joanna Jaszuńska

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: kwiecień 2018
  • Publikacja elektroniczna: 29 marca 2018
  • Wersja do druku [application/pdf]: (70 KB)

Wysokością czworokąta nazwijmy prostą przechodzącą przez środek jego boku i prostopadłą do boku przeciwległego. W niektórych czworokątach wszystkie cztery wysokości przecinają się w jednym punkcie - ortocentrum czworokąta. Przykładowo kwadrat ma ortocentrum, a romb niebędący kwadratem nie ma.

obrazek

Rys. 1. ,N,P,Q K, L,M są środkami odpowiednich boków i przekątnych.

Rys. 1. ,N,P,QK, | L,M są środkami odpowiednich boków i przekątnych.

obrazek

Rys. 2. H | - ortocentrum czworokąta.

Rys. 2. H | - ortocentrum czworokąta.

Rozważmy czworokąt ABCD. | Przyjmijmy oznaczenia jak na rysunkach 1 i 2.

Lemat. KLMN to równoległobok, a jego środek S | jest też środkiem odcinka P | Q.

W dowodzie można wykorzystać np. linię środkową (deltoid 5/2017) lub środki ciężkości (deltoid 12/2011), a przy okazji wykazać, że punkt S | jest środkiem ciężkości układu punktów A, | B,C, D.

Twierdzenie. Czworokąt ma ortocentrum wtedy i tylko wtedy, gdy można na nim opisać okrąg.

Dowód. Na mocy lematu, symetria środkowa względem |S przeprowadza punkt |M na K, | a wysokość z M | na prostą przez K | i prostopadłą do |AB, czyli na symetralną boku AB. | Analogicznie obrazami pozostałych wysokości są odpowiednie symetralne boków. Wobec tego ortocentrum czworokąta istnieje wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje wspólny punkt symetralnych jego boków, czyli środek okręgu opisanego.


Wniosek. Punkty H, | S,O leżą na jednej prostej, w tej kolejności i HS = SO.

W zadaniach 1, 2, 4 i 5 zakładamy, że czworokąt |ABCD ma ortocentrum.

Zadania domowe