Przeskocz do treści

Delta mi!

Sprawa niezbyt pedagogiczna

Jerzy Zabczyk

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: czerwiec 2011
  • Publikacja elektroniczna: 31-05-2011
  • Autor: Jerzy Zabczyk
    Afiliacja: Instytut Matematyczny PAN, Warszawa
  • Wersja do druku [application/pdf]: (58 KB)

Richard Feynman, laureat Nagrody Nobla z fizyki, miał bardzo krytyczny stosunek do rozważań czysto teoretycznych. Wspomina o tym Kai Lai Chung, wybitny probabilista amerykański, w książce Green, Brown and Probability.

Feynman wypowiadał się o eternal futility nie tylko matematyki wyższej, ale również teoretycznej fizyki i astronomii. Twierdził, że matematycy są niepotrzebni, bo gdy fizykowi jakiś wynik matematyczny będzie potrzebny, to sam potrafi go udowodnić. Wiedząc o tym, Chung postanowił z Feynmana zażartować i podczas spotkania w restauracji zaproponował mu udowodnienie następującego twierdzenia geometrycznego.

Twierdzenie. Boki trójkąta dzielimy na trzy równe części, a następnie łączymy odcinkami każdy z wierzchołków z pierwszym punktem podziału na przeciwległym boku. W rezultacie odcinki utworzą trójkąt, którego pole jest równe math pola wyjściowego trójkąta.

Feynman przyjął ten fakt z niedowierzaniem i po kilku obliczeniach stwierdził, że twierdzenie nie jest prawdziwe, bo wskazują na to jego przybliżone obliczenia. Przyjął zakład, że ma rację, i poddał się dopiero wtedy, gdy stwierdził, że twierdzenie jest prawdziwe dla trójkąta równobocznego. W związku z tym zdarzeniem proponujemy kilka zadań.

Zadanie 1. Udowodnić sformułowane powyżej twierdzenie

a)
dla trójkąta równobocznego,
b)
dla trójkąta dowolnego.

Zadanie 2. Na bokach trójkąta zaznaczamy punkty w odległości od wierzchołków równej math razy długość boku, gdzie math i łączymy je odcinkami z przeciwległymi wierzchołkami. Jaki jest stosunek pól math trójkąta utworzonego z odcinków i wyjściowego trójkąta?

Zadanie 3 (Kontynuacja zadania 2). Znaleźć wszystkie takie liczby naturalne math że gdy math to stosunek pól jest postaci math dla pewnej liczby naturalnej math

Zadanie 4 (Kontynuacja zadania 3). Znaleźć wszystkie takie wymierne liczby math że math jest również liczbą wymierną.

Zadanie 5. Czy dla czworokątów prawdziwe jest twierdzenie analogiczne do twierdzenia przedstawionego Feynmanowi?

Zadanie 6 (Kontynuacja zadania 2). Wyznaczyć długości odcinków math  łączących wierzchołki z zaznaczonymi punktami w zależności od liczby math i długości boków trójkąta math

obrazek

Podpowiedzi.

  • math
  • math
    math
    math
  • Niech math będą długościami boków otrzymanego trójkąta. Wtedy display-math

  • Niech math oznacza pole trójkąta o bokach math Udowodnić, że display-math

    ( math gdy math).


[Kai Lai Chung, Green, Brown and Probability, World Scientific, 1995.]