Sprawa niezbyt pedagogiczna
Richard Feynman, laureat Nagrody Nobla z fizyki, miał bardzo krytyczny stosunek do rozważań czysto teoretycznych. Wspomina o tym Kai Lai Chung, wybitny probabilista amerykański, w książce Green, Brown and Probability.
Feynman wypowiadał się o eternal futility nie tylko matematyki wyższej, ale również teoretycznej fizyki i astronomii. Twierdził, że matematycy są niepotrzebni, bo gdy fizykowi jakiś wynik matematyczny będzie potrzebny, to sam potrafi go udowodnić. Wiedząc o tym, Chung postanowił z Feynmana zażartować i podczas spotkania w restauracji zaproponował mu udowodnienie następującego twierdzenia geometrycznego.
Twierdzenie. Boki trójkąta dzielimy na trzy równe części, a następnie łączymy odcinkami każdy z wierzchołków z pierwszym punktem podziału na przeciwległym boku. W rezultacie odcinki utworzą trójkąt, którego pole jest równe pola wyjściowego trójkąta.
Feynman przyjął ten fakt z niedowierzaniem i po kilku obliczeniach stwierdził, że twierdzenie nie jest prawdziwe, bo wskazują na to jego przybliżone obliczenia. Przyjął zakład, że ma rację, i poddał się dopiero wtedy, gdy stwierdził, że twierdzenie jest prawdziwe dla trójkąta równobocznego. W związku z tym zdarzeniem proponujemy kilka zadań.
Zadanie 1. Udowodnić sformułowane powyżej twierdzenie
- a)
- dla trójkąta równobocznego,
- b)
- dla trójkąta dowolnego.
Zadanie 2. Na bokach trójkąta zaznaczamy punkty w odległości od wierzchołków równej razy długość boku, gdzie i łączymy je odcinkami z przeciwległymi wierzchołkami. Jaki jest stosunek pól trójkąta utworzonego z odcinków i wyjściowego trójkąta?
Zadanie 3 (Kontynuacja zadania 2). Znaleźć wszystkie takie liczby naturalne że gdy to stosunek pól jest postaci dla pewnej liczby naturalnej
Zadanie 4 (Kontynuacja zadania 3). Znaleźć wszystkie takie wymierne liczby że jest również liczbą wymierną.
Zadanie 5. Czy dla czworokątów prawdziwe jest twierdzenie analogiczne do twierdzenia przedstawionego Feynmanowi?
Zadanie 6 (Kontynuacja zadania 2). Wyznaczyć długości odcinków łączących wierzchołki z zaznaczonymi punktami w zależności od liczby i długości boków trójkąta
Podpowiedzi.
-
- Niech
będą długościami boków otrzymanego
trójkąta. Wtedy
- Niech
oznacza pole trójkąta o bokach
Udowodnić, że
( gdy ).
[Kai Lai Chung, Green, Brown and Probability, World Scientific, 1995.]