Twierdzenie Morleya
Każdy wie, co to są dwusieczne kątów – tutaj będziemy mówili o trójsiecznych, czyli prostych dzielących kąt (i jego kąt wierzchołkowy) na trzy równe częsci. Zatem trójsieczne są dwie. Mają one dziwną własność zwaną twierdzeniem Morleya.
Twierdzenie (Morleya). Punkty przeciecięcia tych trójsiecznych kątów trójkąta, które sąsiadują z którymś z boków trójkąta, są wierzchołkami trójkąta równobocznego(Rys. 1).
Dowieść można go np. tak. Niech trójsieczne kątów przy wierzchołkach i sąsiadujące z przecinają się w punkcie a pozostałe trójsieczne tych kątów w punkcie Po obu stronach odcinka odłóżmy kąt o wierzchołku Przecięcia ramion tego kąta z i oznaczmy, odpowiednio, przez i (Rys. 2). Wykażemy, że trójkąt jest równoboczny i proste i są trójsiecznymi kąta przy wierzchołku co zakończy dowód twierdzenia.
W tym celu zauważmy najpierw, że jest dwusieczną kąta Wynika to z faktu, że i są dwusiecznymi, odpowiednio, kątów i trójkąta a trzy dwusieczne kątów trójkąta przecinają się w jednym punkcie. Okazało się więc, że czworokąt jest deltoidem, z czego wynika, że co dowodzi, że trójkąt jest równoramienny.
Ponadto mamy też a skoro tak, to
Oznaczmy teraz obrazy symetryczne punktu względem prostych i odpowiednio, przez i (oczywiście, leżą one na i ). Mamy więc
Ponieważ więc
Podobnie Na podstawie równości tych kątów i ich ramion można stwierdzić, że punkty leżą na jednym okręgu (Rys. 3). Jego środkiem jest mianowicie punkt przecięcia dwusiecznych kątów i Każdy z odcinków i jest cięciwą odpowiadającą kątowi środkowemu Ponieważ rozwartość kąta (czyli ) jest równa więc punkt leży również na tym samym okręgu, a kąty i jako równe połowom kątów i mają rozwartość co kończy dowód.
W sformułowaniu twierdzenia nie było mowy o tym, że chodzi o kąty wewnętrzne, choć z tego korzystałem – rzecz w tym, że twierdzenie Morleya jest prawdziwe również dla kątów zewnętrznych i ma praktycznie taki sam dowód (trzeba tylko pamiętać, że suma kątów zewnętrznych jest równa ). Poniżej są rysunki do tego dowodu.