Przeskocz do treści

Delta mi!

Kącik początkującego olimpijczyka

Twierdzenie o trójzębie

Bartłomiej Bzdęga

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: marzec 2019
  • Publikacja elektroniczna: 1 marca 2019
  • Wersja do druku [application/pdf]: (371 KB)

Związek okręgu opisanego na trójkącie ze środkami okręgu wpisanego i okręgów dopisanych.

obrazek

Opiszmy okrąg o na trójkącie |ABC. Niech Sa będzie środkiem łuku |BC niezawierającego punktu A, zaś La - środkiem drugiego łuku |BC. Odcinek LaSa jest oczywiście średnicą okręgu o, na której leży symetralna odcinka BC. Łuki BS a i CS a są równej długości, więc kąty wpisane na nich oparte mają jednakową miarę, czyli prosta ASa jest dwusieczną kąta BAC. Jeżeli La ≠A, to  ?LaASa = 90○, więc prosta ALa jest dwusieczną kąta zewnętrznego A trójkąta |ABC.

Oznaczmy przez I środek okręgu wpisanego w trójkąt ABC oraz miary kątów wewnętrznych przy wierzchołkach |A,B,C odpowiednio przez α,β ,γ. Wówczas  ?BS I = γ a oraz | ?IBS = α + β, a 2 2 więc  α β | ?BISa = 2 + 2 = IBSa , co daje równość  ISa = BSa = CSa , znaną pod nazwą twierdzenie o trójliściu. Niech |Ia będzie środkiem okręgu dopisanego do trójkąta ABC, stycznego do odcinka BC. Punkty | ,AI,Ia leżą na jednej prostej, a ponadto | ○ ?IBIa = 90 , więc | IIa jest średnicą okręgu opisanego na trójkącie IBIa. To pozwala uzupełnić twierdzenie o trójliściu:

 IaSa = ISa = BSa = CSa .

Nazywamy to twierdzeniem o trójzębie.