Przeskocz do treści

Delta mi!

Konkurs Uczniowskich Prac z Matematyki

Wiktor Bartol

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: styczeń 2015
  • Publikacja elektroniczna: 1 stycznia 2015
  • Autor: Wiktor Bartol
    Afiliacja: Instytut Matematyki, Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego

Zawód matematyka, jak powiada jeden z uprawiających go kolegów, polega na rozwiązywaniu zadań z treścią. Takich zadań pełne są podręczniki do nauczania matematyki na różnych poziomach edukacji. Zazwyczaj jednak matematyk zajmuje się zadaniami, których do tej pory nikt nie rozwiązał; najczęściej zaczynają się one od "wykaż, że". Skąd się biorą? Z zadziwienia, z zachwytu, wreszcie z ciekawości, która rodzi pytania: "jak?", "dlaczego?". Takie zadziwienie, taki zachwyt czy taka ciekawość pojawiają się w każdym wieku, wystarczy mieć otwarte oczy i otwarty umysł, wsparte zainteresowaniem popychającym do dążenia tropem zauważonych śladów.

obrazek

Organizowany przez Polskie Towarzystwo Matematyczne i redakcję Delty Konkurs Uczniowskich Prac z Matematyki jest dla takich młodych ludzi: ciekawych i zainteresowanych, doznających zachwytu lub zadziwienia, gotowych poświęcić czas i myśli na zbliżenie się do obiektu owego zachwytu, zadziwienia czy ciekawości. Wbrew pozorom, w matematyce jest mnóstwo miejsca na oryginalne obserwacje, nowe pytania czy nowe odkrycia - niekoniecznie na miarę Wielkiego Twierdzenia Fermata, ale wystarczające, by dostarczyć autorowi intelektualnej satysfakcji. Od pierwszej edycji Konkursu w 1978 roku doznało jej paruset młodych ludzi, z których znacząca część została przy matematyce także w życiu zawodowym. Praca nadesłana na Konkurs bywała dla większości uczestników pierwszą próbą zmierzenia się z pracą badawczą, pierwszą próbą zapisania jej efektów. Niekiedy były to próby bardzo udane; bywało, że finaliści Konkursu Uczniowskich Prac z Matematyki trafiali do Konkursu Młodych Naukowców Unii Europejskiej (EUCYS), odnosząc w nim niemałe sukcesy, włącznie z I nagrodami dla Michała Marcinkowskiego w 2006 roku za pracę o geometrycznych przekształceniach wiążących proste Eulera i Nagela (złoty medal w KUPzM w 2005) oraz dla Magdy Bojarskiej w 2008 roku za pracę o cyklach Hamiltona w uogólnionych grafach Halina (srebrny medal w KUPzM w 2007 roku).

Spośród nadesłanych do redakcji Delty prac wybierane są najlepsze, uznane za warte prezentacji w finale, gdzie są oceniane przez jury złożone z zawodowych matematyków, najczęściej zajmujących się także popularyzacją matematyki. Jury może przyznać medale złote, srebrne i brązowe; wiążą się z nimi nagrody pieniężne. Pięciokrotnie jury miało satysfakcję przyznania dwóch medali złotych (1979, 1997, 2003, 2012, 2014), choć zdarzało się, że złotego medalu nie przyznawano wcale (także pięciokrotnie).

W 36 dotychczasowych edycjach Konkursu przewijała się bardzo różnorodna tematyka, zahaczająca o niemal wszystkie dziedziny matematyki: geometrię, algebrę, analizę matematyczną, rachunek prawdopodobieństwa, teorię grafów, logikę, teorię mnogości i jeszcze kilka innych. Nie narzuca tu żadnych ograniczeń ani regulamin, ani jury, albowiem na każdy temat można napisać ciekawą pracę. Temat może być efektem sugestii nauczyciela matematyki, można też takie sugestie odczytać w licznych artykułach Delty, można wreszcie wybrać temat wynikający z własnych zainteresowań. Warto spróbować!

Przypominamy: termin nadsyłania prac w tym roku to 1 maja.

***

Polscy matematycy, laureaci European Union Contest for Young Scientists

  • 1995, Newcastle III nagroda: Marcin Kowalczyk i Marcin Sawicki The force of a set and the Euler characteristics
  • 1996, Helsinki II nagroda: Maciej Kurowski i Tomasz Osman Common solution sets of real polynomials
  • 1998, Porto III nagroda: Grzegorz Kapustka i Michał Kapustka Some properties of polygons
  • 2000, Amsterdam wyróżnienie: Jakub Onufry Wojtaszczyk Divisions of a convex polygon into parallelograms
  • 2004, Dublin II nagroda: Marcel Kołodziejczyk The generalized counterfeit coin problem
  • 2006, Sztokholm I nagroda: Michał Marcinkowski On a geometric transformation relating the Euler and Nagel lines
  • 2008, Kopenhaga I nagroda: Magdalena Bojarska Hamiltonian cycles in generalized Halin graphs
  • 2011, Helsinki III nagroda: Michał Miśkiewicz The charm of the µ set
  • 2013, Praga nagroda specjalna: Aleksander Horawa Invariants of finite metric spaces

Laureaci Konkursu Uczniowskich prac z Matematyki

(Z) złoci, (S) srebrni i (B) brązowi

  • 1978 (Z) Paweł Domański, (S) Urszula Łach, (B) Bogusława Grzywacz
  • 1979 (Z) Dorota Kuchta, (Z) Paweł Ponikowski, (S) Marek Kubowicz, (B) Anna Brzezińska
  • 1980 (Z) Zbigniew Jelonek, (S) Robert Cozaś, (B) Waldemar Hołubowski
  • 1981 (Z) Jarosław Wróblewski, (S) Jacek Rzeźnikowski, (B) Elżbieta Ziarko
  • 1982 (Z) Mariusz Skałba, (S) Janusz Kalinowski, (B) Mirosław Matlęga
  • 1983 (Z) Jacek Kaleta, (S) Wojciech Wałecki, (B) Henryk Łukomski
  • 1984 (Z) Michał Wojciechowski, (S) Bogdan Pelc, (B) Joanna Karwowska
  • 1985 (Z) Piotr Hajłasz, (S) Bogdan Pelc
  • 1986 (Z) Piotr Jędrzejewicz
  • 1987 (Z) Andrzej Żuk, (B) Lucyna Dziedzic
  • 1988 (Z) Andrzej Daniluk, (S) Adam Czornik
  • 1989 (Z) Krzysztof Oleszkiewicz, (S) Rafał Kapelko, (B) Katarzyna Trójca
  • 1991 (Z) Marcin Kasperski, (S) Grzegorz Zwara, (B) Małgorzata Sęk
  • 1992 (Z) Marek Pycia, (B) Krystian Witkowski
  • 1993 (S) Ilona Królak, (B) Roman Wencel
  • 1994 (S) Piotr Śniady, (B) Piotr Matusiewicz
  • 1995 (Z) Tomasz Osman, (S) Krzysztof Krupiński, (B) Rafał Łochowski
  • 1996 (Z) Michał Stukow, (S) Adam Osękowski, (B) Tomasz Kowalski, (B) Artur Wirowski
  • 1997 (Z) Grzegorz Kapustka, (Z) Michał Kapustka, (B) Maciej Mostowski
  • 1998 (S) Michał Ślęzak, (S) Michał Tkacz, (B) Jakub Gismatullin
  • 1999 (Z) Jakub Onufry Wojtaszczyk, (S) Łukasz Kamiński, (S) Paweł Rochman
  • 2000 (S) Piotr Sulich, (S) Mirosław Żwiryn
  • 2001 (Z) Juliusz Jabłecki, (S) Piotr Sulich, (B) Łukasz Brzyski, (B) Jan Kowal
  • 2002 (Z) Wiesław Zajiczek, (B) Łukasz Lach, (B) Krzysztof Rutczyński
  • 2003 (Z) Marcel Kołodziejczyk, (Z) Aleksandra Kwiatkowska, (S) Juliusz Jabłecki, (B) Krzysztof Mroczek, (B) Piotr Szafruga
  • 2004 (Z) Marcin Pitera, (S) Agnieszka Kałużna, (B) Lech Stawikowski
  • 2005 (Z) Michał Marcinkowski, (S) Paweł Janic, (S) Tomasz Warszawski, (B) Arkadiusz Męcel, (B) Marcin Pitera, (B) Jan Szejko
  • 2006 (Z) Jan Szejko, (S) Krzysztof Dorobisz, (S) Tomasz Tkocz, (B) Aleksander Kubica
  • 2007 (Z) Tomasz Kobos, (S) Magdalena Bojarska, (S) Mateusz Pluta, (B) Mikołaj Bińkowski, (B) Przemysław Mazur
  • 2008 (Z) Joachim Jelisiejew, (S) Martha Ubik, (S) Adam Wyrzykowski, (B) Mikołaj Bińkowski, (B) Jacek Rzeniewicz
  • 2009 (S) Martha Ubik, (B) Michał Zając
  • 2010 (Z) Michał Miśkiewicz, (S) Tomasz Pełka, (S) Mateusz Wróbel, (B) Bartosz Górecki
  • 2011 (Z) Wojciech Nadara, (S) Aleksander Czarnecki, (S) Anna Dymek, (B) Adam Baranowski
  • 2012 (Z) Wojciech Nadara, (Z) Bartłomiej Zawalski, (S) Dominik Burek, (S) Aleksander Horawa, (B) Anna Szczepańska
  • 2013 (Z) Kamil Rychlewicz, (S) Samuel Kozłowski, (B) Bartłomiej Grochal, (B) Rafał Żelazko
  • 2014 (Z) Paweł Piwek, (Z) Artur Zubilewicz, (S) Michał Baran, (S) Kamil Klimkowski