Przeskocz do treści

Delta mi!

LXIII Olimpiada Fizyczna

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: czerwiec 2014
  • Publikacja elektroniczna: 02-06-2014
  • Wersja do druku [application/pdf]: (129 KB)

W dniach 4-8 kwietnia br. odbył się w Warszawie finał LXIII Olimpiady Fizycznej. Do tegorocznych zawodów trzeciego stopnia zakwalifikowało się 55 zawodników, w tym dwie panie. W sobotę 5 kwietnia zawodnicy w dwóch turach rozwiązywali zadanie doświadczalne, polegające na pomiarze stosunku grubości dwóch warstw opakowania wafelka produkowanego przez jedną z wiodących na polskim rynku cukierniczym firm.

W niedzielę 6 kwietnia zawodnicy zmierzyli się z zadaniami teoretycznymi. W pierwszym z nich starali się wpłynąć, odpalając odpowiednio umieszczone ładunki jądrowe, na ruch planetoidy tak, by uniknęła ona katastrofalnego zderzenia z Ziemią. Rozwiązanie zawierało kilka elementów łatwych, zwłaszcza wyznaczenie dodatkowej prędkości uzyskanej przez planetoidę dzięki odrzutowi oraz stwierdzenie faktu zachowania energii całkowitej i momentu pędu. Także odgadnięcie właściwego miejsca wybuchu na planetoidzie i wybór czasu wybuchu były nietrudne. Trudniejsze było rozwiązanie układu równań wynikających z zasad zachowania, a najtrudniejsza – ilościowa ocena wpływu zmiany orbity na zmianę odległości perigeum. To ostatnie udało się tylko czterem uczestnikom finału. Autor wyróżnionego rozwiązania, Jakub Supeł, już na wczesnym etapie rachunków uwzględnił fakt, że zmiana orbity jest niewielka, a zatem wszystkie parametry zmienionej orbity (w szczególności szukana odległość perigeum) różnią się od odpowiednich parametrów wyjściowych o wielkość w przybliżeniu proporcjonalną do początkowej „prędkości odrzutu”. Upraszcza to w znacznym stopniu obliczenia. Ta procedura nazywa się w fizyce i matematyce linearyzacją.

Drugie zadanie polegało na wyznaczeniu przyrostu rozmiarów dętki rowerowej po napompowaniu do ustalonego ciśnienia. Okazało się ono dość trudne, zapewne przez to, że poruszane w nim zagadnienie sił sprężystości w więcej niż jednym wymiarze wykracza poza szkolną praktykę. O bardzo podobnym problemie i zaskakujących wnioskach z jego rozwiązania pisał przed laty w Delcie Andrzej Szymacha w artykule „Jak pęcznieje wąż ogrodowy” (nr 2/1994).

W trzecim zadaniu należało określić tor ruchu naładowanej cząstki poruszającej się na zewnątrz skończonych rozmiarów solenoidu.

Treści zadań tegorocznej Olimpiady Fizycznej wraz z wzorcowymi rozwiązaniami można znaleźć na stronie Komitetu Głównego OF

Laureaci

Laureatami LXIII Olimpiady Fizycznej zostali (w kolejności zajętych miejsc):

1.
Paweł Czajka, Liceum Akademickie w Zespole Szkół Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
2.
Jakub Supeł, XIV LO im. S. Staszica w Warszawie
3.
Adam Krasuski, II LO im. Generałowej Zamoyskiej i Heleny Modrzejewskiej w Poznaniu
4.
Filip Plata, VI LO im. J. Kochanowskiego w Radomiu
5.
Andrzej Pisarek, Zespół Szkół Ogólnokształcących im. M. Kopernika w Krośnie
6.
Andrzej Chlebnicki, XIV LO im. S. Staszica w Warszawie
7.
Maciej Głowacki, Zespół Szkół Ogólnokształcących im. M. Kopernika w Krośnie
8.
Mateusz Michalewski, Prywatne LO im. Królowej Jadwigi w Lublinie
9.
Jan Marucha, XIV LO im. S. Staszica w Warszawie