Przeskocz do treści

Delta mi!

Kącik początkującego olimpijczyka

Jak przechytrzyć stereometrię

Bartłomiej Bzdęga

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: czerwiec 2019
  • Publikacja elektroniczna: 31 maja 2019
  • Wersja do druku [application/pdf]: (366 KB)

Rozpatrując siatkę, odpowiedni przekrój lub rzut, możemy niekiedy sprowadzić zadanie z geometrii przestrzennej do zadania z planimetrii.

Zadania z geometrii przestrzennej potrafią przysporzyć problemów, ale niektóre z nich można z powodzeniem sprowadzić do zadań z planimetrii. Najprotszą metodą jest rozważenie pewnego przekroju danej w zadaniu bryły. Jeśli zauważymy, że sporo punktów występujących w treści zadania leży na wspólnej płaszczyźnie, to rozważenie przekroju tą płaszczyzną daje realne szanse na rozwiązanie. Ćwiczymy to w zadaniach 1 i 2. Dobrze jest wykonać osobny rysunek dla wybranego przekroju - można wtedy więcej dostrzec.

W szkole składamy wielościany z ich siatek. Czasem warto zrobić na odwrót, a wtedy z obiektu przestrzennego otrzymamy łatwiejszy do analizy obiekt płaski. Takie podejście przynosi efekt w zadaniach 4 i 6. W szczególności dobrym pomysłem jest wyprostowanie pewnego kąta dwuściennego wielościanu, co pozwala dwie sąsiednie ściany i ich wspólną krawędź potraktować jako wielokąt i przekątną. Zadania 3 i 5 nadają się do tego wyśmienicie.

Rzut prostokątny na płaszczyznę Π jest przekształceniem, w którym każdemu punktowi P przyporządkujemy taki punkt  ′ |P ∈ Π , że |PP′ Π . Jeśli |A i B | ′ są rzutami prostokątnymi punktów, odpowiednio, |A i B | na płaszczyznę Π oraz prosta AB przecina tę płaszczyznę w punkcie K, to trójkąty prostokątne AA | i |BB ′K są podobne, a ponadto punkty |A i K leżą na jednej prostej. Można zrobić z tego użytek, rozwiązując zadania 7 i 8.