Numerowanie»Zadanie 4
o zadaniu...
- Zadanie pochodzi z artykułu Numerowanie
- Publikacja w Delcie: kwiecień 2011
- Publikacja elektroniczna: 31-03-2011
- Artykuł źródłowy w wersji do druku [application/pdf]: (109 KB)
Zadanie pochodzi z broszury Przed konkursem matematycznym Stowarzyszenia na rzecz Edukacji Matematycznej (Wyd. Szkolne Omega, Kraków 2010).
Na każdej ścianie sześcianu zapisano dodatnią liczbę całkowitą, a w każdym wierzchołku iloczyn liczb występujących na trzech ścianach z danym wierzchołkiem. Suma wszystkich liczb zapisanych w wierzchołkach tego sześcianu jest równa 2009. Jaka jest suma liczb zapisanych na jego ścianach?
i
i
oraz
i
liczby zapisane na parach przeciwległych ścian sześcianu.
Zauważmy, że w każdym wierzchołku występuje inny spośród ośmiu
możliwych iloczynów
gdzie
Suma liczb
w wierzchołkach jest więc sumą tych ośmiu iloczynów i można ją zapisać
jako
a każdej ścianie – iloczyn liczb przyporządkowanych wierzchołkom tej
ściany. Wyznacz zbiór wartości, które może przyjąć suma 14 liczb
przyporządkowanych ścianom i wierzchołkom.
Udowodnij, że w tym czworościanie można umieścić 6 kul o promieniu
w taki sposób, aby każde dwie kule miały co najwyżej jeden punkt
wspólny.
licząc od wierzchołka. Punkt ten jest jednocześnie środkiem kuli wpisanej i
opisanej na czworościanie foremnym.

można wpisać kulę
o środku
i promieniu 1, wysokość tego czworościanu wynosi 4
(na podstawie przytoczonej własności). Przekształćmy czworościan
foremny
przez jednokładność względem punktu
o skali
W efekcie otrzymamy czworościan
Korzystając z własności jednokładności, wnioskujemy, że płaszczyzna
przecina wysokość
w punkcie
w taki
sposób, że
a kula
jest również styczna do
płaszczyzny
Zatem kula
wpisana w czworościan
ma promień
i ma tylko jeden punkt wspólny z kulą
umieszczone w każdym „rogu” czworościanu
Każda z tych kul
ma tylko jeden punkt wspólny z kulą
Ponieważ kula
ma
promień 1, więc można umieścić w niej dwie kule o promieniu
które mają tylko jeden punkt wspólny.

będą odpowiednio środkami krawędzi
Przekształćmy kulę
i czworościan
przez
i skali
i skali

Zatem kule wpisane w te
czworościany nie mają punktów wspólnych.
przez
i skali
i skali

będą środki kul o promieniach
znajdujące się w połowie odcinków
i
Wykażemy teraz,
że kule te nie mają punktów wspólnych.
Zatem odległość
punktów
i
wynosi
Środki boków
i
w trójkącie
pozostają w odległości
która
jest większa od 1.
można umieścić sześć
kul: każda z nich jest obrazem kuli wpisanej w czworościan
w
jednokładności o skali
i środku będącym środkiem krawędzi
czworościanu.
Definiujemy indukcyjnie
ma
pierwiastków rzeczywistych.
możemy napisać
dla
Ponieważ
funkcja
jest malejąca w przedziale
więc pierwiastki
otrzymane dla
będą różne, a więcej pierwiastków
mieć nie może.
liczb ze zbioru
można wybrać dwie, tak żeby jedna była
dzielnikiem drugiej.
gdzie
jest nieparzyste.
Wówczas
może przyjąć wartość
– łącznie
różnych wartości. W takim razie, wśród dowolnych
liczb znajdą się takie dwie, które mają ten sam czynnik nieparzysty, spełniają
więc warunek zadania.
trójkąta
wybrano punkt
Punkty
i
są środkami okręgów wpisanych w trójkąty
i
Punkt
jest punktem styczności okręgu wpisanego w trójkąt
do boku
Wykazać, że punkty
leżą na
jednym okręgu.

i
oznaczają rzuty punktów
i
na
prostą
Z przyrównania odcinków stycznych do okręgu wpisanego
w trójkącie
wynika równość
Podobnie mamy

Stąd również
czyli
między dwusiecznymi kątów przyległych jest prosty,
więc trójkąty prostokątne
i
są podobne. W takim
razie
i
są podobne, więc kąt
też
jest prosty. To oznacza, że punkty
leżą na jednym
okręgu.
jest styczna do ścian
odpowiednio w punktach
Odcinek
jest średnicą tej sfery, zaś punkty
są
punktami przecięcia prostych
z płaszczyzną
Dowieść , że punkt
jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie
od jego wierzchołków jest
nie większa niż
leżącego
wewnątrz trójkąta równobocznego
o boku
od jego
wierzchołków jest nie większa niż

i
będą punktami przecięcia prostej równoległej
do
i przechodzącej przez punkt
odpowiednio z bokami
i
Trójkąt
jest równoboczny i
Ponadto stosując nierówność trójkąta, dostaniemy
oraz
Dodając te trzy nierówności stronami,
otrzymujemy
jest jednym z wierzchołków trójkąta
jest styczny do boków
odpowiednio w punktach
Odcinek
jest średnicą tego
okręgu. Proste
przecinają prostą
odpowiednio
w punktach
Wykazać, że
jest środkiem odcinka

jest średnicą, to styczna do okręgu wpisanego w punkcie
jest równoległa do
Niech
i
będą punktami
przecięcia tej stycznej z bokami
i
(
i
są jednokładne, skąd natychmiast wynika, że
punkt
jest punktem styczności okręgu dopisanego z bokiem
Z równoległości
i
wynika też, że trójkąty
i
są podobne, a skoro
to
Niech
będzie punktem styczności okręgu
dopisanego, stycznego do
z prostą
W takim razie
a stąd natychmiast wynika, że
punkt styczności okręgu dopisanego
z bokiem
udowodnimy, że
Ale
– dowód jest więc zakończony.
należą odpowiednio do boków
trójkąta
proste
przecinają się w punkcie
Wykaż, że

i prostej
zachodzi
i prostej
otrzymujemy
punkty
są spodkami dwusiecznych
odpowiednio
i
Punkt
jest spodkiem
dwusiecznej kąta zewnętrznego przy wierzchołku
Udowodnij, że
punkty
leżą na jednej prostej.

Zachodzi więc równość z Twierdzenie Menelaosa, co
kończy dowód.
jest styczna do krawędzi
czworościanu
dpowiednio w punktach
Wykaż, że leżą one
na jednej płaszczyźnie.

przecina prostą
w pewnym punkcie
(poza odcinkiem
Wtedy z twierdzenia Menelaosa dla
trójkąta
i prostej
mamy
Wobec powyższego
prosta
przecina prostą
w punkcie
Stąd proste
i
przecinają się, więc punkty
leżą na jednej
płaszczyźnie. Prostszy przypadek
pozostawiam jako
ćwiczenie.
i
leżą odpowiednio na bokach
i
trójkąta
a punkt
na przedłużeniu boku
przy czym punkty
są współliniowe. Punkty
są odpowiednio środkami boków
zaś punkty
– obrazami symetrycznymi punktów
w symetriach względem
Wykaż, że punkty
są
współliniowe.
i skali
z jednokładnością o środku
i skali
jest
jednokładnością o środku na prostej

na prostą
i zastosuj twierdzenie
Talesa.
leży wewnątrz równoległoboku
przy czym
środek odcinka
jest jednakowo odległy od punktów
i
a środek odcinka
jest jednakowo odległy od punktów
i
Punkt
jest środkiem odcinka
Wykazać, że

odpowiednio przez
W myśl założenia,
Niech
będzie wspólnym środkiem przekątnych
i
równoległoboku
Odcinek
łączy środki
dwóch boków trójkąta
więc
leży na okręgu o średnicy
wobec czego kąt
jest prosty. Analogicznie, kąt
jest prosty. Stąd
wynika, że
Punkty
są środkami
dwóch boków trójkąta
więc
Analogicznie,
Stąd, ostatecznie,
określone na zbiorze wszystkich
liczb całkowitych dodatnich, o wartościach rzeczywistych, spełniające
równanie
dla każdej pary liczb
całkowitych
będzie jedną z szukanych funkcji. Oznaczmy wartości
kolejno przez
; oznaczmy ponadto
Kładąc w równaniu
oraz
dostajemy

w której
daje
informację w postaci równości
Biorąc czwórki
otrzymujemy
w ten sposób związki

dają
zależności

to z pierwszej równości (1) oraz ze związków (2)
wnosimy kolejno, że
;
;
;
;
;
;
Tak więc
;
skoro zaś
ta wspólna wartość wynosi 1.
to korzystamy z zależności (3) oraz (1) i łatwo
stwierdzamy, że
;
;
Zatem na
zbiorze
funkcja
jest stała, o wartości
1 lub 0. Każda liczba naturalna
daje się zapisać w postaci
dla pewnych
Przez oczywistą indukcję
uzyskujemy wniosek, że
jest funkcją tożsamościowo równą
1 lub 0. Każda z nich spełnia zadane równanie.
obrano punkt
taki że
gdzie
Wyznaczyć długość boku trójkąta

oraz punkt
Zauważmy, że
Tak więc
i w szczególności
Trójkąt
jest równoboczny, więc
Z założeń wynika, iż
czyli
Stosując twierdzenie kosinusów
do trójkąta
uzyskujemy