Środek przeciwprostokątnej»Zadanie 6
o zadaniu...
- Zadanie pochodzi z artykułu Środek przeciwprostokątnej
- Publikacja w Delcie: sierpień 2017
- Publikacja elektroniczna: 30 lipca 2017
- Artykuł źródłowy w wersji do druku [application/pdf]: (99 KB)
Proste
i
są styczne do okręgu
odpowiednio w punktach
i
Punkt
jest rzutem prostokątnym punktu
na średnicę
okręgu
Wykaż, że środek odcinka
leży na prostej 

punkt przecięcia prostych
i
a przez
- punkt przecięcia prostych
i
Obydwie proste
i
są prostopadłe do
więc trójkąty
oraz
są podobne i
jest środkiem odcinka 
jest prosty (gdyż
jest średnicą okręgu), stąd także kąt
jest prosty. Odcinki
i
są równe jako styczne do okręgu. Wobec tego punkt
leży na przeciwprostokątnej trójkąta prostokątnego
i zarazem na symetralnej jednej z przyprostokątnych, jest więc środkiem okręgu opisanego na tym trójkącie, czyli także środkiem boku
co kończy dowód.
zachodzą równości:
i
nie przekracza 4.
punktów
że dla każdego
istnieją
o tej własności, że punkt
jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie 
będzie sześciokątem foremnym o boku 1, a
będzie środkiem okręgu opisanego na tym sześciokącie. Wówczas
jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie
dla
(przyjmujemy
i
).
środek okręgu opisanego na trójkącie
dla
a przez
- dowolną translację o wektor długości większej od
Wówczas, jeżeli
dla
oraz
to zbiór
elementów i spełnia warunki zadania (
oznacza
-krotne złożenie
).
że dla każdych trzech niewspółliniowych punktów
środek okręgu opisanego na trójkącie
również należy do 
istnieje. Spośród wszystkich odcinków o obu końcach w zbiorze
wybierzmy taki, który ma najmniejszą długość i nazwijmy go
Ponieważ zbiór
nie jest zawarty w prostej, więc poza prostą
jest co najmniej jeden punkt zbioru
- spośród wszystkich takich punktów wybierzmy taki punkt
dla którego miara kąta
jest największa.
to
jest najdłuższym bokiem trójkąta
co przeczy wyborowi odcinka
Z kolei jeżeli
to środek
okręgu opisanego na trójkącie
należy do
przy czym
Uzyskana sprzeczność oznacza, że nie istnieje zbiór
o zadanych własnościach.
jest najkrótszym bokiem trójkąta
opisanego na okręgu o środku w punkcie
Na bokach
znajdują się odpowiednio takie punkty
że
Odcinki
i
przecinają się w punkcie
Wykazać, że proste
i
są prostopadłe.
jako dwusieczna kąta między ramionami trójkąta równoramiennego
jest prostopadła do podstawy
Podobnie prosta
jest prostopadła do prostej
Wobec tego punkt
jest ortocentrum trójkąta
a zatem 
większe od
Następnie na kartce zapisano w przypadkowej kolejności cztery liczby, będące wynikami działań
oraz
Czy znając liczby napisane na kartce można jednoznacznie określić, jakie trzy liczby znajdują się na tablicy?
oraz
to
To oznacza, że
; oznaczmy tę liczbę przez
Pozostałe liczby oznaczmy przez
i przyjmijmy (bez straty ogólności, z uwagi na symetrię ról liczb z tablicy), że
Wówczas
są większe od
to
są takimi czterema wierzchołkami pewnego prostopadłościanu, że żadne dwa z nich nie są połączone krawędzią. Sfery
o środkach odpowiednio w punktach
są parami styczne. Udowodnić, że istnieje sfera
o środku w punkcie
która jest styczna do sfer 
oraz
gdyż są to pary przekątnych przystających prostokątów.
promień sfery
Jeżeli sfery
są parami styczne, to pewne dwie z nich - bez straty ogólności
i
- są styczne zewnętrznie, czyli
Jeśli
jest styczna zewnętrznie do
i
to
i wystarczy przyjąć
będzie styczna wewnętrznie do pozostałych trzech sfer, gdyż
jest styczna wewnętrznie do
i
to
będzie styczna zewnętrznie do
i
oraz styczna wewnętrznie do 
Niech
będzie takim zbiorem dodatnich liczb całkowitych, że dla każdej pary różnych liczb
zachodzi nierówność
Wykazać, że zbiorze
jest nie więcej niż
liczb. Czy dla każdej liczby
istnieje
-elementowy zbiór
o podanej własności?
Niech
będzie zbiorem odwrotności wszystkich liczb za zbioru
Dowolne dwa elementy zbioru
są więc oddalone o co najmniej
Zatem w każdym spośród
przedziałów
Pozostałe liczby dodatnie tworzą przedział
w którym są jedynie odwrotności liczb naturalnych
To pokazuje, że zbiór
(więc i zbiór
) może liczyć co najwyżej
elementów.
nie istnieje
-elementowy zbiór
o podanej własności. Jak w przypadku ogólnym, zauważamy, że w każdym z przedziałów
może być tylko jeden element zbioru
Dalej, odwrotności liczb naturalnych, leżące w przedziale
rozbijamy na pięć podzbiorów:
więc zawiera co najwyżej jeden element zbioru
No i zostają jeszcze ułamki
Liczność zbioru
(więc i
) nie przekracza
czyli 16.
Niech
będą liczbami, spełniającymi równanie
mogą być czterema różnymi liczbami? Czy mogą być wśród nich trzy różne liczby?
oznacza lewą stronę podanego równania, pomnożoną przez
i niech
oznacza prawą stronę tego równania, pomnożoną przez
Są to wielomiany czterech zmiennych, jednorodne, czwartego stopnia. Skontrolujmy ich wartości, gdy np.
:
dzieli się przez dwumian
Analogicznie (wobec niezmienniczości przy cyklicznym przesunięciu zmiennych) dzieli się przez dwumiany
Stąd wniosek, że dzieli się przez iloczyn tych dwumianów, a iloraz jest pewną stałą. Biorąc dowolne różne liczby
stwierdzamy, że ta stała to 1. Tak więc
nie jest spełnione dla żadnej czwórki różnych liczb
jest zaś spełnione dla wielu czwórek utworzonych z trzech różnych liczb (z jednym powtórzeniem).
Stąd na mocy twierdzenia Pitagorasa długość winorośli to 29 m.
jest wpisany w trójkąt
w którym
i
Okręgi
są styczne do boków
oraz dla każdego
okrąg
jest styczny zewnętrznie do okręgów
i
Wyznacz sumę obwodów wszystkich okręgów 

która z kolei z twierdzenia Pitagorasa ma długość 12. Okrąg o średnicy
ma obwód
zatem szukana suma obwodów wszystkich okręgów to 

o środku
przy czym
Punkt
jest rzutem
na odcinek
punkt
jest rzutem
na
punkt
jest rzutem
na
itd. Wyznacz długość łamanej 

oraz
mają kąty po
gdyż każdy z nich z założenia jest prostokątny i ma kąt
Można wobec tego ułożyć je w sposób przedstawiony na rysunku. Kąt pomiędzy sąsiadującymi teraz odcinkami rozważanej łamanej jest wówczas równy 
przy czym jedna jego przyprostokątna ma długość 1, a suma pozostałych dwóch boków to szukana długość łamanej. Jest ona wobec tego równa
gdyż trójkąt ten jest połową trójkąta równobocznego o boku 2.
Wykaż, że obwód tego czworokąta jest większy od 7.
co z kolei jest większe od 7.
znajdują się punkty
będące wierzchołkami
-kąta foremnego, oznaczone w taki sposób, że długość łuku
mierzonego zgodnie z ruchem wskazówek zegara, jest równa
dla każdego
Niech
i
są przystające (jako podzbiory płaszczyzny).
będzie długością łuku (mierzoną zgodnie z ruchem wskazówek zegara) łączącego
z
tzn. dla każdego 
jest bijekcją zbioru wierzchołków
-kąta i ![|Z ∩ [0,2n −1].](/math/temat/matematyka/geometria/planimetria/zadania/2017/04/30/zm-1530/8x-5a02d8212f68e6296da2e894dc2a3a250bf72f4c-im-66,57,43-FF,FF,FF.gif)
zachodzi równość
jest obrazem
przy obrocie o
wokół środka danego okręgu zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Konkretnie, wykażemy, że dla każdego 
określona jest następująco
wystarczy więc sprawdzić, że dla każdego
liczba
Rzeczywiście, bezpośrednio z definicji funkcji
otrzymujemy, że jeżeli
to
to
dzieli się przez
dla
Pozostaje bezpośrednio sprawdzić, że dla
rozważane zbiory także są przystające (odpowiednia izometria znów jest obrotem o
ale w przeciwną stronę).
istnieje etykietowanie wierzchołków
-kąta foremnego o opisanych własnościach - jest to równoważne zadaniu 2 z I etapu LX OM, którego rozwiązanie można znaleźć na stronie
z zaznaczonymi zbiorami
oraz 



oraz
w taki sposób, aby odcinki
były krawędziami sześcianu oraz ściana
nie zawierała żadnego z boków uzyskanego w przekroju pięciokąta, a krawędź
- żadnego z jego wierzchołków. Niech ponadto
będą punktami przecięcia płaszczyzny przekroju odpowiednio z prostymi 
jest równoległobokiem, co wynika z równoległości przeciwległych ścian sześcianu. Okrąg wpisany w pięciokąt
jest wpisany w ten równoległobok, skąd wniosek, że
jest rombem. Wykażemy, że
jest płaszczyzną symetrii tego rombu; ponieważ jest to także płaszczyzna symetrii wyjściowego sześcianu, więc wyniknie stąd, że punkty
i
są względem niej symetryczne, co zakończy rozwiązanie.
jest rombem, to ma prostopadłe przekątne, a zatem punkty
oraz
są zawarte w płaszczyźnie symetralnej odcinka
Płaszczyzna ta nie pokrywa się z płaszczyzną
(punkt
nie należy do odcinka
), więc przecina się z nią wzdłuż prostej prostopadłej do płaszczyzny
Wobec tego punkty
i
są symetryczne względem płaszczyzny
a to właśnie należało udowodnić.
będzie liczbą pierwszą postaci
Dowieść, że istnieje liczba całkowita dodatnia
mniejsza od
dla której różnica
jest kwadratem liczby całkowitej dodatniej.
jest sumą dwóch kwadratów (jedno z dobrze znanych twierdzeń Fermata):
; liczby całkowite
muszą być względnie pierwsze. Istnieją wobec tego liczby całkowite
dla których
przy czym
(łatwe uzasadnienie przez algorytm Euklidesa).
ma własności, o które chodzi w zadaniu. Mamy bowiem oszacowanie
oraz równość
W konsekwencji
; jest to niewątpliwie kwadrat liczby całkowitej dodatniej.
zachodzi równość
; natomiast dla liczb pierwszych
zachodzi nierówność
i to była treść naszego zadania; autorem podanego dowodu jest Robert Israel. (Dla liczb złożonych ciąg zachowuje się dość kapryśnie).
będzie wielościanem wypukłym, środkowo-symetrycznym, i niech
będzie ustaloną płaszczyzną, przechodzącą przez środek symetrii. Przekrój wielościanu
płaszczyzną
jest zawarty w kole o promieniu
Udowodnić, że przekrój wielościanu
każdą płaszczyzną, równoległą do
jest zawarty w pewnym kole o promieniu
- lub podać przykład, pokazujący nieprawdziwość takiego stwierdzenia.
). Weźmy jego dwa przeciwległe wierzchołki
(końce przekątnej długości
). Płaszczyzna
przechodząca przez środek
tworzy w przecięciu z sześcianem sześciokąt foremny, którego wierzchołkami są środki niektórych krawędzi sześcianu, leżące w odległości
od środka 
przechodzącą przez trzy wierzchołki (połączone krawędziami np. z punktem
) jest trójkątem foremnym o boku
Najmniejsze koło, zawierające ów trójkąt, ma promień 