Twierdzenie Cevy»Zadanie 3
o zadaniu...
- Zadanie pochodzi z artykułu Twierdzenie Cevy
- Publikacja w Delcie: luty 2011
- Publikacja elektroniczna: 01-02-2011
- Artykuł źródłowy w wersji do druku [application/pdf]: (75 KB)
Punkty
należą odpowiednio do boków
trójkąta
proste
przecinają się w jednym
punkcie. Proste
i
przecinają prostą równoległą do
przechodzącą przez punkt
odpowiednio w punktach
i
. Udowodnij, że punkt
jest środkiem odcinka

, to
Stąd
są punktami styczności okręgu wpisanego w trójkąt
odpowiednio do boków
. Wykaż, że
proste
przecinają się w jednym punkcie (tzw. punkcie
Gergonne’a).

,
,
. Stąd

w liczbach całkowitych
może dać
przy dzieleniu przez 7 wszystkie reszty z wyjątkiem 2 oraz 4. Potęgi dwójki
dają jedynie reszty 1, 2, 4. Rozważane równanie może więc być spełnione
tylko wtedy, gdy
; to zaś ma miejsce jedynie dla
wykładników
podzielnych przez 3.
jest spełnione, to
jest sześcianem liczby całkowitej. Dla liczb całkowitych
wartość
leży pomiędzy
a
, więc
nie jest sześcianem. Dla
wartość
jest
ujemna. Dla
dostajemy równanie sprzeczne
.
Pozostaje wartość
, która wraz z
daje jedyne
rozwiązanie równania.
Rozważamy punkt
zmieniający swoje
położenie na boku
Prosta styczna do okręgów wpisanych
w trójkąty
i
, rozłączna z odcinkiem
przecina odcinek
w punkcie
Udowodnić, że wszystkie
uzyskane w ten sposób punkty
leżą na pewnym okręgu.

i
są
styczne do boku
odpowiednio w punktach
i
;
do prostej przechodzącej przez
– odpowiednio w punktach
i
; zaś do odcinka
– odpowiednio w punktach
i

i
są symetryczne względem wspólnej osi
symetrii obu okręgów. Możemy zatem przepisać ostatnią równość jako
.
leży na okręgu o środku
i promieniu
zależnym jedynie od trójkąta
a nie od położenia punktu
na boku

oraz
długość krawędzi wychodzących z wierzchołka
przez
,
gdzie
. Wtedy krawędź
, gdzie
,
wychodzi z wierzchołka
oraz z wierzchołka
. Oznacza to,
że
, a więc czworościan jest foremny.
niecałkowite, dla których
wartość wyrażenia
jest liczbą całkowitą.
będzie jedną z szukanych liczb. Zapisujemy ją
w postaci nieskracalnego ułamka
o mianowniku
Liczba
ma być całkowita, co oznacza, że
dzieli się przez
Stąd w szczególności
wynika, że
dzieli się przez
więc
Zatem
dzieli się przez 27.
jest podzielna przez 27; innymi
słowy,
dzieli się przez 9. Skoro zaś
jest liczbą
względnie pierwszą z
(czyli z 3), liczba
musi być
podzielna przez 9.
całkowitego mamy więc
skąd
Na odwrót, gdy
ma taką postać, wówczas liczba
jest całkowita – o czym można się przekonać, analizując
„wstecz” wcześniejsze rozumowanie, albo po prostu sprawdzając rachunkiem,
że wartość tego wyrażenia wynosi
(
całkowite).








(licząc
od wierzchołków) leżą na jednej sferze.

niech
będzie
środkiem sfery opisanej, a
i
– środkami krawędzi
i
. Przez
oznaczmy środek odcinka
,
czyli środek ciężkości czworościanu
. Niech
będzie
punktem symetrycznym do
względem
(rysunek). Punkty
leżą wtedy na jednej prostej, a
jest środkiem
odcinka
. Wobec tego chcemy wykazać, że
jest
ortocentrum czworościanu
.
jest równoległobokiem.
W szczególności proste
i
są równoległe. Z definicji
punktów
i
wynika, że odcinki
i
są
prostopadłe, więc również
. Stąd i z prostopadłości
prostych
i
(
jest ortocentryczny!)
wynika, że płaszczyzna
jest prostopadła do prostej
.
W takim razie prosta
jest prostopadła do prostej
.
Analogicznie dowodzimy, że
jest prostopadła również do
prostej
.
, czyli
stanowi wysokość czworościanu
. Podobnie dowodzimy, że
proste
są wysokościami rozpatrywanego czworościanu, co
kończy dowód.
czworościanu
jest prostopadła do
płaszczyzny
Wykazać, że rzut prostokątny ortocentrum
trójkąta
na płaszczyznę
jest ortocentrum trójkąta
Dowieść, że krawędzie
i
są prostopadłe wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje w przestrzeni
taki równoległobok
że
oraz

wysokości
poprowadzone z wierzchołków
i
przecinają się, to również
wysokości poprowadzone z wierzchołków
i
przecinają
się.

będzie punktem przecięcia wysokości czworościanu
poprowadzonych z wierzchołków
i
Mamy
,
więc też
i analogicznie
. W takim razie
płaszczyzna
jest prostopadła do krawędzi
, w szczególności
. Na prostej
wybierzmy taki punkt
, że
. Zatem płaszczyzna
jest prostopadła do krawędzi
. Niech
i
będą wysokościami trójkąta
(rysunek obok). Prosta
jest prostopadła zarówno
do
, jak i do
(bo leży w płaszczyźnie prostopadłej
do tej krawędzi). Jest więc wysokością czworościanu
poprowadzoną z wierzchołka
. Analogicznie dowodzimy, że również
jest wysokością danego czworościanu. Te dwie proste mają punkt
wspólny będący ortocentrum trójkąta
. Dowód jest więc
zakończony.
czworościanu
są proste. Wykazać, że rzut prostokątny
punktu
na
płaszczyznę
jest ortocentrum trójkąta

, to
a więc
Ponadto
skąd
Zatem płaszczyzna
jest prostopadła do prostej
W takim razie
.
Analogicznie udowodnimy, że
Zatem punkt
jest
ortocentrum trójkąta