Klub 44M - zadania III 2019»Zadanie 777
o zadaniu...
- Zadanie pochodzi z artykułu Klub 44M - zadania III 2019
- Publikacja w Delcie: marzec 2019
- Publikacja elektroniczna: 1 marca 2019
- Artykuł źródłowy w wersji do druku [application/pdf]: (385 KB)
W trójkącie
bok
jest najdłuższy. Okrąg wpisany jest styczny do boków
odpowiednio w punktach
Na prostej
leży taki punkt
że odcinki
oraz
są równoległe. Dowieść, że prosta
przechodzi przez środek odcinka 
i
oznaczmy przez
a punkt przecięcia prostych
i
- przez
Przyjmijmy ponadto oznaczenia:
(więc
);
Dzięki równoległości
mamy podobieństwa
z których wynikają proporcje
czyli że

przeciętego prostą
) daje równość
wykonując obliczenia na kątach.
przecinają się w punkcie
Punkt
jest środkiem tego łuku
okręgu opisanego na trójkącie
który zawiera punkt
Wyznaczyć miarę kąta
jeśli spełniona jest równość 
jest dwusieczną
z czego można otrzymać
a dalej
Dodatkowo punkt
leży na symetralnej odcinka
więc jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie 
jest środkiem okręgu wpisanego w trójkąt
Prosta
przecina odcinek
w punkcie
Symetralna odcinka
przecina proste
oraz
odpowiednio w punktach
i
Dowieść, że wysokości trójkąta
przecinają się w punkcie 
leży na okręgu opisanym na trójkącie
Stąd można wykazać, że 
w którym
Dwusieczna kąta
przecina bok
w punkcie
Punkt
jest środkiem boku
Udowodnić, że prosta przechodząca przez środki okręgów opisanych na trójkątach
i
jest równoległa do prostej 
i
są średnicami okręgów opisanych odpowiednio na trójkątach
i 
wpisano okrąg o środku
Proste
i
przecinają okrąg opisany na trójkącie
odpowiednio w punktach
i
różnych od
i
Punkt
jest takim punktem, że czworokąt
jest równoległobokiem. Dowieść, że jeśli
to 
jest symetralną odcinka
Ponadto trójkąty
i
są przystające, co daje 
jest styczny do odcinków
w punktach odpowiednio
Niech
i
będą odpowiednio środkami okręgów wpisanych w trójkąty
Prosta
jest symetryczna do prostej
względem prostej
analogicznie określamy proste
i
Dowieść, że proste
i
przecinają się w jednym punkcie.
i
są środkami łuków
okręgu opisanego na trójkącie
Punkt
i środek
okręgu wpisanego w trójkąt
są symetryczne względem prostej
(por. poprzednie zadanie), więc
przechodzi przez punkt 
Zastosować twierdzenie Ptolemeusza dla czworokąta
oraz twierdzenie o trójliściu, by wykazać, że punkt
jest środkiem odcinka 
i opisany na trójkącie o promieniu
Odległość między środkami tych okręgów jest równa
Dowieść, że
(twierdzenie Eulera).
będzie rzutem prostokątnym punktu
na odcinek
Trójkąty
oraz
są podobne, więc
Po zastosowaniu twierdzenia o trójliściu i przekształceniach otrzymamy
Z drugiej strony,
jest potęgą punktu
względem okręgu opisanego na trójkącie
czyli wynosi 



oraz
więc 



deltoidu może zawierać jego krótszą przekątną (rys. (b)). Wówczas
co prowadzi do równości
oraz 
o równych polach i takie, że 



z rysunku mają równe pola i nie są przystające. Niech
będą obrazami
w symetrii odpowiednio względem
i
Wówczas deltoidy
i
spełniają warunki zadania: mają równe pola i odpowiednie boki oraz nietrudno sprawdzić, że są nieprzystające i wypukłe.


będą punktami styczności sfery wpisanej w czworościan ze ścianami odpowiednio
Wówczas
i
jako odcinki stycznych do tej sfery, więc
po rozpłaszczeniu jest deltoidem. Podobnie uzyskujemy pozostałe deltoidy.
o osi symetrii
i kątach prostych przy
i
Bila wybita z wierzchołka
po odbiciu od boku
a następnie od
trafia w wierzchołek
Wykaż, że środek drogi bili leży na 
o środku w punkcie
Oznaczmy przez
punkt przecięcia drogi bili z odcinkiem
niech
będzie obrazem
w symetrii względem
Wystarczy dowieść, że
i że odcinki te są równe rozprostowanym odpowiednim fragmentom drogi bili. Przyda się fakt, iż kąt padania bili równy jest kątowi odbicia.
o osi symetrii
Punkty
są odpowiednio punktami styczności okręgu wpisanego z bokami
; proste
i
przecinają się w punkcie
Wykaż, że punkty
leżą na jednym okręgu.
korzystając np. z
z równoramienności trójkąta
i z twierdzenia o stycznej i cięciwie.
w którym
Punkty
i
leżą odpowiednio na bokach
i
przy czym



i
będą punktami symetrycznymi do punktów
i
odpowiednio względem prostych
i
Z danych w treści zadania równości kątów wynika, że punkty
leżą na jednej prostej, a zatem
oznacza to, że trójkąt
jest równoboczny. W konsekwencji, wobec równości kątów
uzyskujemy
o boku
podzielony na
trójkątów równobocznych o boku
Każdy punkt, który jest wierzchołkiem co najmniej jednego z tych
trójkątów, nazwijmy węzłem.
a dwa do 


będzie zbiorem
węzłów należących do boku 
jednoznacznie wyznacza równoległobok o zadanych własnościach, którego punktami przecięcia z
są te cztery punkty i którego "najniższy" wierzchołek nie leży na
Z kolei każda trójka różnych punktów z
jednoznacznie wyznacza taki równoległobok, którego "najniższy" wierzchołek leży na 
w trzech lub czterech punktach i są to punkty należące do
Stąd wniosek, że szukana liczba równoległoboków jest równa łącznej liczbie wyborów trzech lub czterech elementów zbioru
-elementowego, czyli
o boku
podzielony na
trójkątów równobocznych o boku
Każdy punkt, który jest wierzchołkiem co najmniej jednego z tych
trójkątów, nazwijmy węzłem.
).
o wierzchołkach w węzłach nazwijmy czapeczką, jeżeli
oraz punkty
i
leżą po tej samej stronie prostej 
spełniającemu warunki zadania, przyporządkujmy najmniejszą zawierającą go czapeczkę. Precyzyjniej: jeżeli
jest czapeczką, to przyporządkowujemy mu siebie samego, natomiast w przeciwnym przypadku - czapeczkę ograniczoną prostymi: równoległą do
przechodzącą przez wierzchołek
leżący najbliżej
równoległą do
przechodzącą przez wierzchołek
leżący najbliżej
oraz równoległą do
przechodzącą przez wierzchołek
leżący najbliżej 
zostało w ten sposób przyporządkowanych dokładnie
trójkątów spełniających warunki zadania. Co więcej, liczba czapeczek o boku
jest równa
którego drugim co do wielkości elementem jest
można wybrać na dokładnie
sposobów (wybierając najmniejszy element spośród
oraz dwa większe od
spośród
). Sumując po wszystkich możliwych
uzyskujemy liczbę sposobów wyboru
spośród
elementów.
) oraz w poprzednim (dla trójkąta o boku
).
jest wpisany w okrąg. Jego najmniejszy kąt wewnętrzny ma wierzchołek
Zakładamy, że proste
i
przecinają się w punkcie
zaś proste
i
przecinają się w punkcie
przy czym
Niech
będzie środkiem przekątnej
Wykazać, że 

jest najmniejszym kątem czworokąta
nietrudno wywnioskować, że punkt
leży między
i
a punkt
między
i
Weźmy pod uwagę okrąg o średnicy
; ów okrąg przechodzi przez punkt
(bo
) oraz przecina odcinek
w punkcie, który nazwiemy
; zatem 
i
ma okrąg opisany. Wynikają stąd równości kątów
Zatem trójkąt
jest równoramienny.
będzie środkiem odcinka
Skoro
jest środkiem odcinka
prosta
jest równoległa do prostej
- która jest prostopadła do
To znaczy, że prosta
jest symetralną podstawy
trójkąta równoramiennego
; przechodzi więc przez punkt
i mamy tezę 