Zadanie ZM-1545
o zadaniu...
- Publikacja w Delcie: październik 2017
- Publikacja elektroniczna: 29 września 2017
Niech
będzie takim podzbiorem zbioru
dodatnich liczb całkowitych, że dla każdej pary
również
Przypuśćmy, że zbiór
jest skończony i
Udowodnić, że
Rzeczywiście, gdyby w pewnej parze obie liczby należały do
to ich suma także, co przeczy definicji
Z drugiej strony liczb spoza
które są mniejsze od
jest dokładnie
Stąd
a zatem
Sumując te nierówności dla
uzyskujemy
są takie, że
Sprawdzić, że wartość wyrażenia

uzyskujemy
dla których każda z liczb
oraz
jest kwadratem liczby całkowitej.
oraz
dla pewnych dodatnich liczb całkowitych
to
ma trzy przedstawienia w postaci iloczynu dwóch dodatnich liczb całkowitych:
prowadzi do par
:
i w konsekwencji do
lub
Bezpośrednio sprawdzamy, że każda z tych liczb ma żądaną własność.
oraz dla każdej dodatniej liczby całkowitej
istnieje co najmniej
różnych wyborów znaków
i
w wyrażeniu
dla których ta nierówność jest spełniona.
możliwych wyborów znaków. Rzeczywiście, lewą stronę powyższej nierówności można zapisać w postaci
oraz
(dla
i pewnych wyborów znaków
) nie mogą wszystkie zachodzić jednocześnie.
Czy istnieje rosnący ciąg liczb naturalnych
którego żaden wyraz ani żadna suma skończenie wielu jego wyrazów nie jest
-tą potęgą liczby naturalnej, a przy tym ciąg
jest ograniczony?
:
zachodziła równość
wówczas pisząc
w postaci
(
nieparzyste) i przyrównując potęgi dwójki w
i w
uzyskalibyśmy równość
; oczywista sprzeczność.
jest ograniczony.
i
jest równy
Dowieść, że największy wspólny dzielnik liczb
i
nie przekracza 
największy wspólny dzielnik liczb
i
Ponieważ liczby
i
są względnie pierwsze, a ich suma jest podzielna przez
więc liczba
jest względnie pierwsza z liczbami
i
Ponadto liczba
jest podzielna przez
Stąd wynika, że
czyli 
spełniają warunek
Wykazać, że dla każdej liczby naturalnej
zachodzi nierówność
dla pewnych liczb naturalnych 

; tak więc
W tym przypadku wystarczy przyjąć

i otrzymujemy
jest dowolną liczbą wymierną dodatnią, znajdujemy liczbę wymierną
taką, że
W myśl konkluzji poprzedniego przypadku liczba
daje się zapisać jako ułamek
:
dla której
jest kwadratem liczby naturalnej.
dla pewnego naturalnego
to
Stąd
a wtedy
Z drugiej strony
dla której istnieją czteroelementowe zbiory
o następującej własności: każdy zbiór
ma z każdym innym zbiorem
dokładnie jeden element wspólny, ale nie istnieje wspólny element wszystkich zbiorów 
oraz pewien zbiór
dodatnich liczb całkowitych. Na okręgu wyróżniono
punktów i każdemu z nich przyporządkowano jedną z liczb ze zbioru
Udowodnić, że iloczyn liczb znajdujących się na pewnym łuku tego okręgu jest kwadratem liczby całkowitej.
Dla każdej liczby
zdefiniujmy
-wyrazowy ciąg binarny
następująco:
jeżeli pośród liczb
wartość
występuje parzystą liczbę razy oraz
w przeciwnym przypadku.
binarnych ciągów długości
więc albo ciągi
są parami różne i
dla pewnego
albo
dla pewnych
W pierwszym przypadku iloczyn liczb
jest kwadratem liczby całkowitej, w drugim zaś - iloczyn liczb
jest kwadratem liczby całkowitej.
będzie liczbą całkowitą. Znaleźć liczbę przedstawień liczby
w postaci sumy pewnej liczby dodatnich całkowitych składników, pośród których jest parzysta liczba liczb parzystych.
nazwiemy kompozycją liczby 
-elementowe kompozycje liczby
pozostają we wzajemnie jednoznacznej odpowiedniości z
-elementowymi podzbiorami zbioru
Każdej takiej kompozycji
możemy przypisać zbiór
jest równa liczbie podzbiorów zbioru
-elementowego, czyli 
która przyporządkowuje każdej kompozycji
liczby
pewną kompozycję następująco: jeżeli
to
to
dla każdej kompozycji
więc
zadaje podział zbioru wszystkich kompozycji liczby
na pary. Wprost z definicji
wynika, że kompozycje w obrębie każdej pary różnią się parzystością liczby parzystych wyrazów. To oznacza, że liczba kompozycji zawierających parzystą liczbę liczb parzystych jest równa połowie liczby wszystkich kompozycji, czyli 
większe od
Następnie na kartce zapisano w przypadkowej kolejności cztery liczby, będące wynikami działań
oraz
Czy znając liczby napisane na kartce można jednoznacznie określić, jakie trzy liczby znajdują się na tablicy?
oraz
to
To oznacza, że
; oznaczmy tę liczbę przez
Pozostałe liczby oznaczmy przez
i przyjmijmy (bez straty ogólności, z uwagi na symetrię ról liczb z tablicy), że
Wówczas
są większe od
to
Niech
będzie takim zbiorem dodatnich liczb całkowitych, że dla każdej pary różnych liczb
zachodzi nierówność
Wykazać, że zbiorze
jest nie więcej niż
liczb. Czy dla każdej liczby
istnieje
-elementowy zbiór
o podanej własności?
Niech
będzie zbiorem odwrotności wszystkich liczb za zbioru
Dowolne dwa elementy zbioru
są więc oddalone o co najmniej
Zatem w każdym spośród
przedziałów
Pozostałe liczby dodatnie tworzą przedział
w którym są jedynie odwrotności liczb naturalnych
To pokazuje, że zbiór
(więc i zbiór
) może liczyć co najwyżej
elementów.
nie istnieje
-elementowy zbiór
o podanej własności. Jak w przypadku ogólnym, zauważamy, że w każdym z przedziałów
może być tylko jeden element zbioru
Dalej, odwrotności liczb naturalnych, leżące w przedziale
rozbijamy na pięć podzbiorów:
więc zawiera co najwyżej jeden element zbioru
No i zostają jeszcze ułamki
Liczność zbioru
(więc i
) nie przekracza
czyli 16.
Niech
będą liczbami, spełniającymi równanie
mogą być czterema różnymi liczbami? Czy mogą być wśród nich trzy różne liczby?
oznacza lewą stronę podanego równania, pomnożoną przez
i niech
oznacza prawą stronę tego równania, pomnożoną przez
Są to wielomiany czterech zmiennych, jednorodne, czwartego stopnia. Skontrolujmy ich wartości, gdy np.
:
dzieli się przez dwumian
Analogicznie (wobec niezmienniczości przy cyklicznym przesunięciu zmiennych) dzieli się przez dwumiany
Stąd wniosek, że dzieli się przez iloczyn tych dwumianów, a iloraz jest pewną stałą. Biorąc dowolne różne liczby
stwierdzamy, że ta stała to 1. Tak więc
nie jest spełnione dla żadnej czwórki różnych liczb
jest zaś spełnione dla wielu czwórek utworzonych z trzech różnych liczb (z jednym powtórzeniem).
będzie liczbą pierwszą postaci
Dowieść, że istnieje liczba całkowita dodatnia
mniejsza od
dla której różnica
jest kwadratem liczby całkowitej dodatniej.
jest sumą dwóch kwadratów (jedno z dobrze znanych twierdzeń Fermata):
; liczby całkowite
muszą być względnie pierwsze. Istnieją wobec tego liczby całkowite
dla których
przy czym
(łatwe uzasadnienie przez algorytm Euklidesa).
ma własności, o które chodzi w zadaniu. Mamy bowiem oszacowanie
oraz równość
W konsekwencji
; jest to niewątpliwie kwadrat liczby całkowitej dodatniej.
zachodzi równość
; natomiast dla liczb pierwszych
zachodzi nierówność
i to była treść naszego zadania; autorem podanego dowodu jest Robert Israel. (Dla liczb złożonych ciąg zachowuje się dość kapryśnie).
liczba
jest pierwsza, to liczby
oraz
są złożone.
jest nieparzystą liczbą pierwszą. Wówczas z małego twierdzenia Fermata wynika, że liczba
jest podzielna przez
a zatem również
To przeczy pierwszości liczby
gdyż 
jest nieparzystą liczbą pierwszą, to z małego twierdzenia Fermata wynika, że liczba
jest podzielna przez
Wobec tego również liczba
ale
na mocy nierówności
prawdziwej dla 
dla której
jest liczbą pierwszą, jest
Liczby postaci
nazywane są liczbami Cullena.
mogą być dowolnymi liczbami dodatnimi, spełniającymi warunek 
o sumie równej 1. Funkcja
jest wypukła w przedziale
Stosujemy do niej nierówność Jensena dla trójki punktów
z wagami
:
oraz
Wówczas
oraz
zaś druga - tylko dla
Stąd wniosek, że
wśród których jedna jest zerem, rozważana suma nadal miałaby sens oraz przyjęłaby wartość 4 dla
Przy założeniu, że
wartość 4 jest (jak widać) nieosiągalna; ale jest granicą badanej sumy np. dla
gdy
Jest więc jej kresem dolnym.
o następujących własnościach:
dla
;
ciąg
określony wzorami
(dla
) jest ciągiem arytmetycznym.
będzie funkcją, spełniającą postawione warunki, i przyjmijmy, że funkcja
nie jest stała. Istnieją więc liczby
dla których
W drugim z warunków, podanych w zadaniu, przyjmujemy
i tworzymy ciąg arytmetyczny
Skoro
zatem
(dla wszystkich
). Jednocześnie
czyli


wyrażenia ujęte w symbol wartości bezwzględnej mają wartość dodatnią (bo
). Można więc opuścić moduły. Ale zależność (3) - po skasowaniu modułów - redukuje się do postaci
; sprzeczność.
musi być stała. Jasne, że każda funkcja postaci
spełnia wymagane warunki.
które nie zawierają dwóch liczb różniących się o 
jest dokładnie pięć możliwości opisujących, które z liczb
należą do podzbioru spełniającego warunek zadania. Mianowicie:
należy;
należy;
należy;
oraz
należą (natomiast
nie należy).
możliwości te są niezależne, to liczba szukanych pozdbiorów wynosi 