Zadanie ZM-1578
o zadaniu...
- Publikacja w Delcie: wrzesień 2018
- Publikacja elektroniczna: 1 września 2018
Rozważamy trójkąt równoboczny
o boku
podzielony na
trójkątów równobocznych o boku
Każdy punkt, który jest wierzchołkiem co najmniej jednego z tych
trójkątów, nazwijmy węzłem.
Wyznaczyć liczbę trójkątów równobocznych o wierzchołkach w węzłach (ale bokach niekoniecznie równoległych do boków
).
o wierzchołkach w węzłach nazwijmy czapeczką, jeżeli
oraz punkty
i
leżą po tej samej stronie prostej 
spełniającemu warunki zadania, przyporządkujmy najmniejszą zawierającą go czapeczkę. Precyzyjniej: jeżeli
jest czapeczką, to przyporządkowujemy mu siebie samego, natomiast w przeciwnym przypadku - czapeczkę ograniczoną prostymi: równoległą do
przechodzącą przez wierzchołek
leżący najbliżej
równoległą do
przechodzącą przez wierzchołek
leżący najbliżej
oraz równoległą do
przechodzącą przez wierzchołek
leżący najbliżej 
zostało w ten sposób przyporządkowanych dokładnie
trójkątów spełniających warunki zadania. Co więcej, liczba czapeczek o boku
jest równa
którego drugim co do wielkości elementem jest
można wybrać na dokładnie
sposobów (wybierając najmniejszy element spośród
oraz dwa większe od
spośród
). Sumując po wszystkich możliwych
uzyskujemy liczbę sposobów wyboru
spośród
elementów.
) oraz w poprzednim (dla trójkąta o boku
).
jest wpisany w okrąg. Jego najmniejszy kąt wewnętrzny ma wierzchołek
Zakładamy, że proste
i
przecinają się w punkcie
zaś proste
i
przecinają się w punkcie
przy czym
Niech
będzie środkiem przekątnej
Wykazać, że 

jest najmniejszym kątem czworokąta
nietrudno wywnioskować, że punkt
leży między
i
a punkt
między
i
Weźmy pod uwagę okrąg o średnicy
; ów okrąg przechodzi przez punkt
(bo
) oraz przecina odcinek
w punkcie, który nazwiemy
; zatem 
i
ma okrąg opisany. Wynikają stąd równości kątów
Zatem trójkąt
jest równoramienny.
będzie środkiem odcinka
Skoro
jest środkiem odcinka
prosta
jest równoległa do prostej
- która jest prostopadła do
To znaczy, że prosta
jest symetralną podstawy
trójkąta równoramiennego
; przechodzi więc przez punkt
i mamy tezę 

oraz dowolną figurę otrzymaną z niej przez obrót lub symetrię. Z kolei
-trójkątem nazwiemy trójkątny układ tworzony przez
sześciokątów foremnych o boku
(na rysunku pokazano
-trójkąt). Znaleźć wszystkie dodatnie liczby całkowite
o tej własności, że z pewnej liczby płytek można ułożyć
-trójkąt.
lub
dla 
-trójkąt można ułożyć z płytek, to jest on złożony z podzielnej przez
liczby sześciokątów foremnych o boku
co oznacza, że liczba
daje resztę 0 lub
przy dzieleniu przez 




-trójkąt oraz
-trójkąt można ułożyć z płytek. Ponadto dla każdego
z
-trójkątów oraz
-trójkątów można ułożyć
-trójkąt, a z
-trójkątów oraz
-trójkątów można ułożyć
-trójkąt (rysunki 3 i 4;
).
znajduje się wielokąt wypukły
o polu większym od
Wykazać, że wewnątrz wielokąta
można wskazać odcinek o długości
równoległy do boku kwadratu 

przez wszystkie wierzchołki wielokąta
- dzielą one
na pewną liczbę trapezów i trójkątów
Niech
będzie odcinkiem łączącym środki tych boków wielokąta
które nie są równoległe do poprowadzonych prostych, a
- wysokością
prostopadłą do
Wówczas
oraz
oznacza pole figury
Zauważmy, że gdyby każdy z odcinków
miał długość nie większą od
to uzyskalibyśmy nierówność
Wobec tego dla pewnego
mamy
czyli
zawiera odcinek o postulowanej własności.
mają podstawy równe
i wspólną wysokość z 

i
są środkami odpowiednio boków
i
trójkąta
punkt
leży na boku
Wyznacz możliwe wartości ![CE] [A[PBDC].](/math/temat/matematyka/geometria/planimetria/zadania/2018/07/24/zm-18_08-deltoid-2/8x-d6b862d2b936660f4e232be0352df6872ed9f71a-im-2C,6B,73-FF,FF,FF.gif)
gdyż
oraz ![[PEC]](/math/temat/matematyka/geometria/planimetria/zadania/2018/07/24/zm-18_08-deltoid-2/3x-9b079c3bf7a5dc64ff2af43400eb31797dce6989-im-66,57,43-FF,FF,FF.gif)

są środkami boków czworokąta wypukłego
Wykaż, że suma pól ciemnych trójkątów równa jest polu jasnego czworokąta.
i
są środkowymi odpowiednio w trójkątach
i
Stąd i z zadania 1 mamy
Podobnie
Zatem
co, po odjęciu od obu stron ich części wspólnej, kończy dowód.
gdyż
jest środkową w trójkącie
Analogicznie
i
Ale także
bo
jest środkową trójkąta
co wobec powyższego daje
Podobnie 
należy do wnętrza trójkąta
oraz
Wykaż, że
jest środkiem ciężkości trójkąta 
leży wewnątrz lub na brzegu trójkąta
Wtedy jeśli
to
Z treści zadania wynika, że
a z zadania 4 wiemy, że
Stąd
więc 
Punkty
i
są środkami boków
i
Proste
i
przecinają przekątną
odpowiednio w punktach
i
Wykaż, że
oraz że 

Odcinki
i
oraz
i
są zatem środkowymi odpowiednio w trójkątach
i
Trójkąty te mają pola równe
i na mocy zadania 4 ich środkowe dzielą każdy z nich na sześć trójkątów o równych polach. Stąd
Ponadto
podobnie
więc też 

o
wokół punktu
Boki trójkąta
mają długości
oraz 
Obróćmy trójkąt
o
wokół punktu
Trójkąt
ma wówczas boki o długościach
oraz
jest więc prostokątny. Stąd jego pole równe jest
Jednocześnie na mocy zadania 4 wiemy, że pole to równe jest
pola trójkąta
zatem ![|[ABC] .](/math/temat/matematyka/geometria/planimetria/zadania/2018/07/24/zm-18_08-deltoid-8/11x-8282951b1e1d6cfb55ae221251f78463d5dae986-im-66,57,43-FF,FF,FF.gif)

to boki,
- połowa obwodu.
podstawa
jest dwa razy dłuższa od podstawy
Punkt
jest środkiem przekątnej
a prosta
przecina bok
w punkcie
Wyznacz ![[PQCD]](/math/temat/matematyka/geometria/planimetria/zadania/2018/07/24/zm-18_08-deltoid-9/9x-59beed1787f722ef146fe03a4f1f01fb55efe3fb-im-2C,6B,73-FF,FF,FF.gif)

wyznacz zbiór takich punktów
że miary kątów
tworzą w tej właśnie kolejności ciąg arytmetyczny.
tej wysokości mamy
wnętrza trójkąta równobocznego
jest taki, że
obraz punktu
w obrocie wokół
przeprowadzającym
na
Wówczas trójkąt
jest równoboczny.
obraz punktu
w obrocie wokół
przeprowadzającym
na
Wówczas trójkąt
jest równoboczny.
i
To oznacza, że punkt
leży na symetralnej odcinka
czyli na wysokości trójkąta
opuszczonej z 
(nie prostokątny) jest wpisany w okrąg o średnicy
Punkt
jest symetryczny do
względem środka boku
Dowieść, że okręgi opisane na trójkątach
i
mają równe promienie.
jest równoległobokiem. Niech prosta
przecina okrąg, opisany na trójkącie
w punktach
i
(gdy jest styczna, przyjmujemy
). Powstaje trapez równoramienny
lub
(gdy
- trójkąt równoramienny). W każdym przypadku 
z założenia nie jest prostokątny, więc żaden jego bok nie pokrywa się ze średnicą
na której oparty jest kąt prosty
; a ponieważ
zatem
To znaczy, że w trójkącie równoramiennym
prosta
jest symetralną boku
W konsekwencji trójkąt
jest względem niej symetryczny do trójkąta
Okręgi opisane na tych trójkątach są przystające; to już teza, bo drugi z tych okręgów jest też opisany na trójkącie 

leży na boku
trójkąta ostrokątnego
Punkty
i
są rzutami prostokątnymi punktu
odpowiednio na boki
i
Punkt
jest środkiem okręgu opisanego na trójkącie
Udowodnić, że pole czworokąta
jest równe połowie pola trójkąta 

punkt symetryczny do
względem
czyli taki punkt, że odcinek
jest średnicą okręgu opisanego na trójkącie
Wówczas
wobec czego
oraz
Stąd
oraz
a zatem
oznacza pole figury
Ponieważ punkt
jest środkiem odcinka
więc
oraz
i w konsekwencji
co jest równoznaczne z tezą zadania.
jest ortocentrum trójkąta 
zamienia punkty
i
oraz punkty
i
Symetralna odcinka
jest do niego prostopadła, przechodzi przez jego środek
i przez
- środek okręgu, w którym
jest cięciwą. Jej obrazem w symetrii względem
jest więc prosta prostopadła do
przechodząca przez
(czyli wysokość trójkąta
) i przez
Analogicznie wysokość trójkąta
z wierzchołka
też przechodzi przez
co kończy dowód.
i
przecinają się w punkcie
Wykaż, że 
i
są wysokościami trójkąta
więc
też jest.
będą odpowiednio ortocentrami trójkątów
Wykaż, że odcinki
mają wspólny punkt.
jest ich wspólnym środkiem.
oraz
są przystające, co daje inne rozwiązanie zadania 4 z
środek ciężkości
i środek okręgu opisanego
leżą na jednej prostej (prostej Eulera), w tej kolejności i 