Przeskocz do treści

Delta mi!

Drobiazgi

Orzeł czy reszka?

Edward Stachowski

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: luty 2016
  • Publikacja elektroniczna: 30-01-2016

Są trzy symetryczne monety...

Pierwsza, |M1, ma orły po obu stronach, druga, M2, ma reszki po obu stronach, a trzecia, |M3, jest normalna. Wybrano losowo jedną z tych monet, podrzucono ją i po upadku na blat stołu na wierzchu ukazał się orzeł. Należy obliczyć prawdopodobieństwo tego, że po drugiej stronie tej monety też jest orzeł. Często spotykamy takie rozwiązanie:

(1)
Na pewno nie jest to moneta |M2, która ma reszki po obu stronach. Prawda.
(2)
Jest to więc moneta |M1 albo |M3. Prawda.
(3)
Stąd wynika, że prawdopodobieństwo tego, że jest to moneta M1, jest równe  1 |2. Nieprawda. Przypadki opisane w podpunkcie 2 nie są jednakowo prawdopodobne.

Aby się o tym przekonać, sformalizujmy nasz problem. Wprowadźmy oznaczenia dla zdarzeń:

Mk - wylosujemy monetę o numerze k,
O - otrzymamy orła.

Z treści zadania wynika, że  1 P (Mk) = 3 i  -1 P (O) = 2. Mamy obliczyć prawdopodobieństwo warunkowe P(M1 O) :

P (M O) = P(M1∩-O)---= 1/3 = 2. 1 P(O) 1/2 3

Ten wynik nie powinien być zaskakujący. Oznaczmy orły na pierwszej monecie przez O1 oraz |O2, a orła na trzeciej monecie przez O3. Prawdopodobieństwo otrzymania orła z numerem n jest równe |P(O) = 1 n 6 dla |n∈ {1,2,3}. Otrzymaliśmy jedno z trzech jednakowo prawdopodobnych zdarzeń O1,O2,O3. Dwa spośród nich wskazują na pierwszą monetę. Czytelnik Dociekliwy zauważy, że ten sam wynik otrzymamy w przypadku, gdy trzecia moneta jest symetryczna, a pozostałe dwie niekoniecznie.