Drobiazgi
Orzeł czy reszka?
Są trzy symetryczne monety...
Pierwsza, ma orły po obu stronach, druga,
ma reszki po obu stronach, a trzecia,
jest normalna. Wybrano losowo jedną z tych monet, podrzucono ją i po upadku na blat stołu na wierzchu ukazał się orzeł. Należy obliczyć prawdopodobieństwo tego, że po drugiej stronie tej monety też jest orzeł. Często spotykamy takie rozwiązanie:
- (1)
- Na pewno nie jest to moneta
która ma reszki po obu stronach. Prawda.
- (2)
- Jest to więc moneta
albo
Prawda.
- (3)
- Stąd wynika, że prawdopodobieństwo tego, że jest to moneta
jest równe
Nieprawda. Przypadki opisane w podpunkcie 2 nie są jednakowo prawdopodobne.
Aby się o tym przekonać, sformalizujmy nasz problem. Wprowadźmy oznaczenia dla zdarzeń:
- wylosujemy monetę o numerze
- otrzymamy orła.
Z treści zadania wynika, że i
Mamy obliczyć prawdopodobieństwo warunkowe
:

Ten wynik nie powinien być zaskakujący. Oznaczmy orły na pierwszej monecie przez oraz
a orła na trzeciej monecie przez
Prawdopodobieństwo otrzymania orła z numerem
jest równe
dla
Otrzymaliśmy jedno z trzech jednakowo prawdopodobnych zdarzeń
Dwa spośród nich wskazują na pierwszą monetę. Czytelnik Dociekliwy zauważy, że ten sam wynik otrzymamy w przypadku, gdy trzecia moneta jest symetryczna, a pozostałe dwie niekoniecznie.