Widziałem niegdyś w telewizji, przy prasowaniu, kilka programów przyrodniczych pokazujących, na przykład, jak najdłuższy wąż dorzecza Zambezi konkuruje o żer z najdłuższym tegoż dorzecza krokodylem. Gdyby czytany przez lektorkę tekst nie zawierał tych hiperbol, zerkając zza góry koszul na ekran przedstawiający lustro wody, zarośla i kilka kłapnięć gadzią paszczą, mógłbym się pewnie nie zorientować, że mam do czynienia z wartym jakiejkolwiek uwagi zjawiskiem.

Słońce jest typowym przedstawicielem populacji dyskowej Ciągu Głównego, gwiazdą zawierającą w widmie linie pierwiastków cięższych od helu i „palącą” wodór w jądrze. Będąc w wieku około 4,5 mld lat, ma jeszcze przed sobą mniej więcej tyle samo czasu spokojnej ewolucji aż do momentu, gdy wyczerpie się zapas wodoru, a faza palenia helu w otoczce jądra (a później w samym jądrze) zamieni je w czerwonego olbrzyma.

Czekanie. Czeka w ciemności, ciągle gotowy, wzbudzi go najbłahszy sygnał. A ona, choć w krótkim spazmie mogłaby nadać sens jego czekaniu, wciąż je przedłuża.

Baran (łac. Aries) jest jednym ze słabiej rozpoznawalnych gwiazdozbiorów zodiakalnych. W grudniowe wieczory znajduje się ponad południowo-zachodnim horyzontem, na zachód od Byka i Oriona; dla orientacji, można kierować się położonym ponad Baranem, a bliżej bieguna gwiazdozbiorem Kasjopei.

Rozgwieżdżone nocne niebo może dostarczyć nam niesamowitych wrażeń estetycznych. Jeśli postanowimy mu się przyjrzeć, szczególnie z daleka od świateł miasta, naszym oczom ukaże się piękno migoczących gwiazd. Gdy warunki do obserwacji są wystarczająco dobre, gołym okiem da się dostrzec różne kolory i jasności ciał niebieskich. Z kolei użycie nawet małego teleskopu pozwala na docenienie jeszcze większej ilości gwiezdnych atrakcji. Między innymi dzięki temu, że jasność niektórych gwiazd jest zmienna, obserwacje takich obiektów są bardzo interesujące i niemal zawsze możemy mieć pewność, że coś ciekawego się wydarzy.

Liga zadaniowa Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki, Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Redakcji Delty

W wielu źródłach opisywane są doświadczenia, które można by określić mianem baterii owocowej. W tych eksperymentach dwie blaszki lub dwa druciki, stanowiące elektrody i połączone z czułym miernikiem elektrycznym, wbija się w owoc albo warzywo, np. jabłko, pomarańczę, kwaszony ogórek czy nawet ziemniak...

Tegoroczną Nagrodę Nobla z fizyki otrzymali François Englert oraz Peter Higgs za „teoretyczne odkrycie mechanizmu, który przyczynia się do zrozumienia źródła mas cząstek subatomowych i który został ostatnio potwierdzony odkryciem przewidywanej fundamentalnej cząstki przez zespoły badawcze ATLAS i CMS, działające przy CERN-owskim Wielkim Zderzaczu Hadronów”.

W tak dużej organizacji, jaką jest uczelnia wyższa, przy tak dużej liczbie uczestniczących w zajęciach studentów i wykładowców oraz tak bogatej ofercie dydaktycznej, przygotowanie dla wszystkich studentów indywidualnych planów zajęć, zgodnie z ich zainteresowaniami i preferencjami, to duże wyzwanie logistyczne...

W tym kąciku zmierzymy się z zadaniem Karty z Potyczek Algorytmicznych 2013. Oryginalne sformułowanie zadania dotyczyło kart perforowanych, my jednak przedstawimy je nieco inaczej, przy okazji wprowadzając niejawnie kilka nieznaczących uproszczeń.

Zapewne każdy z nas dobrze zna muszkę owocówkę (drosophila melanogaster, co tłumaczy się dosłownie jako ciemnobrzucha miłośniczka rosy). Dla większości ta dobra znajomość niekoniecznie musi budzić dobre skojarzenia – być może z uwagi na jej natrętny muszy charakter i masową obecność letnią porą w pobliżu nieopatrznie zostawionych bez przykrycia słodkich owoców. Niemal równie powszechna jest wiedza o jej zasługach naukowych w dziedzinie genetyki. Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że to nie pies Łajka, a właśnie muszka była pierwszą ziemską istotą, która wybrała się w podróż kosmiczną. Ale czy ktoś uwierzy, że muszka pomogła również w rozwiązywaniu pewnego problemu z pogranicza matematyki i informatyki?

Złoty podział odcinka, zwany też złotą proporcją, jest doskonale znany. Okazuje się, że podobną własność można sformułować dla problemu sortowania...

Liga zadaniowa Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki, Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Redakcji Delty

Sfery, o których jest mowa na sąsiedniej stronie, nazywane są sferami Dandelina na cześć francuskiego matematyka Germinala Pierra Dandelina (1794–1847), który badając stożkowe, rozwinął pomysły Apoloniusza z Pergi (III w. p.n.e.).

Przecięcie stożka płaszczyzną  nieprzechodzącą przez wierzchołek to stożkowa...

Jakie warunki spełniać muszą trzy kąty płaskie, aby można było z nich zbudować wypukły kąt trójścienny, czyli przestrzenne naroże o trzech krawędziach?

czyli co dzieje się z łańcuchami Markowa po długim czasie...

Od najmłodszych lat każdy z nas poznaje świat liczb, zliczając zabawki, jabłka czy książki. Nikogo nie dziwi zatem przedstawienie liczby 5 jako pięciu kulek. Tylko czy takie przedstawienie może pomóc w odkrywaniu świata komuś, kto ukończył już przedszkole? Okazuje się, że tak – wystarczy uważne spojrzenie i wyobraźnia, a może nam przynieść nieoczekiwane spostrzeżenia.

Ten numer zamyka czterdzieści lat miesięcznika Delta. Numer próbny został wydrukowany 8 grudnia 1973 roku w nakładzie 50 egzemplarzy, a równo z Nowym Rokiem został wydany w nakładzie 30 tys. identyczny z nim numer 1. Wiąże się z tym anegdotka: nie uwzględniliśmy ingerencji cenzury, bo tak się z niej śmialiśmy, że zapomnieliśmy to zrobić – chodziło o to, by nie ujawniać wielkości obszaru Instytutu Fizyki Jądrowej w Krakowie.

Zapytano pięciu polskich filozofów nominowanych do Nagrody im. Barbary Skargi, czym jest myślenie? Uważam to bardzo ogólne pytanie, kierowane nie do neurobiologów, za ważne i nakłaniające do „myślenia”. Sama, oczywiście, przez kilka minut zastanawiałam się, jak bym odpowiedziała na to pytanie, nie będąc ani neurobiologiem, ani filozofem.