Czy fakt obecności przeróżnych form życia na Ziemi jest czymś wyjątkowym, czy też wręcz przeciwnie - zjawiskiem powszechnym, o którym nie wiemy jedynie dlatego, że dopiero zaczynamy podbój przestrzeni kosmicznej?

Już 2 stycznia Ziemia znajdzie się w peryhelium, czyli w tym punkcie swojej orbity, w którym jest najbliżej Słońca. Od naszej macierzystej gwiazdy będzie nas dzielić wtedy około 147 milionów kilometrów. Dla porównania w najodleglejszym punkcie orbity Ziemia znajduje się od niej około 152 milionów kilometrów.

Liga zadaniowa Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki, Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Redakcji Delty

Z czego składa się wszechświat? Jeżeli wierzyć temu, co setki kosmologów piszą w najpoważniejszych czasopismach naukowych, znana nam materia tzw. barionowa odpowiada za zaledwie 5% gęstości energii we wszechświecie, a pozostała część to tzw. ciemna materia i ciemna energia. O tych tajemniczych substancjach niewiele da się obecnie powiedzieć, poza tym, że ciemna materia zachowuje się jak pył niewidzialnych, masywnych cząstek, ciemna energia zaś ma pewne unikalne, ale bardzo konkretne własności, które powodują przyspieszone rozszerzanie się wszechświata.

Od swych narodzin z początkiem roku 1974 Delta asystowała burzliwemu rozwojowi fizyki cząstek elementarnych. Na jej łamach regularnie pojawiały się doniesienia z "frontu" oraz artykuły przybliżające jej Czytelnikom wybrane zagadnienia tej fascynującej dziedziny fizyki. Nic więc dziwnego, że do jubileuszowego pięćsetnego numeru Redakcja zamówiła artykuł podsumowujący, co się wydarzyło w fizyce cząstek elementarnych, zwanej dziś częściej fizyką wysokich energii, przez ponad 40 lat istnienia Delty...

W tym miesiącu rozwiążemy zadanie Darmowe rozmowy z Obozu Naukowo-Treningowego im. Antoniego Kreczmara w roku 2011.

Otworzyłem mój pierwszy numer Delty z marca 1979 roku. Czytam adres Redakcji: nazwa ulicy, numer budynku, numer pokoju, kod pocztowy, nazwa miasta. Nie podano e-maila ani strony www. Nawet nie ma numeru telefonu. Wtedy telefon (stacjonarny, bo o komórkach nikt nie słyszał) był w naszym kraju trudno osiągalnym dobrem luksusowym. Programy komputerowe pisało się na papierze i oddawało do wyperforowania na kartach lub taśmie, by po kilku dniach otrzymać wydruk z wynikami. Komputer widzieli nieliczni. Sieć komputerowa - taki termin jeszcze nie istniał w języku polskim.

Poniższe zadania łączy to, że do rozwiązania każdego z nich można użyć pewnego Bardzo Znanego Twierdzenia, udowodnionego całkiem niedawno. Oczywiście to, że można strzelać z armaty do muchy nie oznacza, że zawsze trzeba...

Liga zadaniowa Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki, Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Redakcji Delty

Lubię próżnie mówić o sobie, że jestem matematykiem. Bardziej precyzyjnie to jestem informatykiem, ale przecież informatyka to gałąź matematyki, więc w zasadzie nie oszukuję. Czasem, gdy ktoś mnie ciągnie za język, i pojawi się to, z niejasnych powodów nielubiane przeze mnie, słowo na "i", to i tak od razu uściślam: tak, jestem informatykiem, ale informatykiem teoretycznym. Zawsze miałem to dziwne przekonanie, że "teoretyczny" znaczy w jakimś sensie lepszy, ważniejszy, mądrzejszy, głębszy.

Nie ma słynniejszego twierdzenia niż Wielkie Twierdzenie Fermata (WTwF) i tego nie zamierzam tu dowodzić. Zacznę po prostu od sformułowania faktu, który od 1995 roku jest rzeczywiście twierdzeniem za sprawą Andrew Wilesa, a wcześniej przez około trzy i pół wieku był hipotezą zajmującą głowy największych matematyków i rzesze amatorów...

Wybitny rosyjski geometra Michaił Gromow powiedział kiedyś w dokumentalnym programie telewizyjnym poświęconym Perelmanowi, że próba opowiadania zwykłemu odbiorcy o mocno zaawansowanej matematyce jest jak wspólna analiza chińskiego tekstu z kimś, kto chińskiego nie zna; po prostu nie należy tego robić...