Przeskocz do treści

pierwsza strona

Wydanie Delty - marzec 2017 r.

Newtonowskie intuicje dla fal grawitacyjnych

Michał Bejger

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: marzec 2017
  • Publikacja elektroniczna: 1 marca 2017
  • Autor: Michał Bejger
    Notka biograficzna: Profesor Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN. Członek zespołu naukowego Virgo (Virgo-POLGRAW), który w lutym 2016 r. odkrył fale grawitacyjne.
  • Wersja do druku [application/pdf]: (132 KB)

Według ogólnej teorii względności grawitacja jest skutkiem zakrzywiania się czterowymiarowej czasoprzestrzeni wokół masywnych obiektów. Mniej masywne ciała poruszają się wokół bardziej masywnych po liniach geodezyjnych (liniach "najprostszych" w zakrzywionej przestrzeni), co np. w przypadku planet w Układzie Słonecznym daje wrażenie ruchu po orbitach eliptycznych. Na swobodnie poruszające się ciała nie działa żadna siła: ich trajektorie są wynikiem geometrii.

artykuły

Astronomia

  1. Astronomia Prosto z nieba

    Galaktyczny spis powszechny

    Astronomowie lubią łatwe do zapamiętania, a jednocześnie poprawne co do rzędu wielkości oszacowania różnych wielkości występujących we Wszechświecie. Jedną z takich liczb jest całkowita liczba gwiazd. Na podstawie obserwacji wiemy, że w naszej Galaktyce jest ich około sto miliardów |(1011): Z kolei obserwacje pozagalaktyczne utwierdzały nas przez lata w przekonaniu, że w obserwowalnym Wszechświecie jest tyle samo galaktyk, co gwiazd, czyli również około  11 10 :

Fizyka

Grawitacja i Wszechświat

  1. Grawitacja i Wszechświat

    Newtonowskie intuicje dla fal grawitacyjnych

    Według ogólnej teorii względności grawitacja jest skutkiem zakrzywiania się czterowymiarowej czasoprzestrzeni wokół masywnych obiektów. Mniej masywne ciała poruszają się wokół bardziej masywnych po liniach geodezyjnych (liniach "najprostszych" w zakrzywionej przestrzeni), co np. w przypadku planet w Układzie Słonecznym daje wrażenie ruchu po orbitach eliptycznych. Na swobodnie poruszające się ciała nie działa żadna siła: ich trajektorie są wynikiem geometrii.

Struktura materii

  1. Struktura materii

    Atomki na tropie tajemnicy

    Kiedy cały świat, a przynajmniej świat fizyków cząstek elementarnych, pilnie śledził, czy w doniesieniach na temat LHC nie pojawią się wzmianki o zaobserwowaniu jakichś nowych, niewyjaśnianych znaną teorią zjawisk, w małym laboratorium fizyki jądrowej Atomki w węgierskim Debreczynie stwierdzono pewien kłopotliwy fakt...

Informatyka

  1. Informatyka Migawki informatyczne

    Leniwy nauczyciel

    Wyobraź sobie, Czytelniku, że jesteś dość leniwym nauczycielem w podstawówce. Uczniowie mieli zadane, jako pracę domową, ogromne ilości przykładów z tabliczki mnożenia i dodawania w zakresie pięćdziesięciu. Biorąc pod uwagę liczbę dzieci w klasie, sprawdzanie tego to istna męczarnia. Ale przecież można trochę oszukać, np. spośród dziesiątków przykładów, spojrzeć na losowe pięć i przyjąć, że jeśli są dobrze, to reszta też jest pewnie dobrze. A czytania zostaje dużo mniej.

Algorytmy

  1. Algorytmy Informatyczny kącik olimpijski

    Przeciąganie liny

    W tym miesiącu proponujemy zadanie Przeciąganie liny, które pojawiło się w podwarszawskim Józefowie, podczas zeszłorocznej Bałtyckiej Olimpiady Informatycznej. Zadanie opisuje problem optymalizacji znanej wakacyjno-urlopowej zabawy. Co ciekawe, warstwa fabularna proponowanego rozwiązania - choć pozostaje w podobnych klimatach - to jednak odchodzi od liny na rzecz plecaka.

Matematyka

  1. Matematyka Mała Delta

    Fraktale z zer i jedynek

    Tradycyjnie fraktale kojarzą nam się (często) z ładnymi rysunkami figur, które wykazują pewien zestaw cech odróżniających je od zwykłych obiektów. Nie precyzujemy tutaj uniwersalnego zestawu, gdyż sama definicja fraktala nie jest uniwersalna. W większości sytuacji chcemy, aby fraktal miał złożoną strukturę, spełniał pewne cechy samopodobieństwa oraz by nie dało się go zbyt prosto opisać geometrycznie. Mimo to często można go opisać względnie prosto pewnymi regułami rekurencyjnymi wykonywanymi na obiekcie startowym (lub zestawie takich obiektów).

Geometria

  1. Geometria

    Jak krzywizna zżera przestrzeń

    Cytat z General Relativity Johna Archibalda Wheelera, który został umieszczony u góry marginesu artykułu Michała Bejgera, można przejrzyście zilustrować geometrycznie, gdy zajmiemy się przestrzenią dwuwymiarową.

Planimetria

Rachunek prawdopodobieństwa

Teoria węzłów

Biologia

  1. Biologia Życie na żywo

    Paleomikrobiologia i nie tylko

    Archeolodzy, uzbrojeni w zezwolenia lokalnych władz i komisji bioetycznej otworzyli w 2005 roku grób numer 24 położony wśród kilkudziesięciu innych na niegdyś wiejskim cmentarzu. I zajrzeli, co się w nim zachowało. Wiek zawartości grobowców oznaczono metodą radioaktywnego węgla na początek XIII stulecia.

Historia i filozofia nauk

  1. obrazek

    Krzysztof Maurin (1923-2017)

    Krzysztof Maurin (1923-2017)

    Historia i filozofia nauk

    Profesor Krzysztof Maurin – matematyk, wychowawca, mistrz

    W dniu 14 stycznia 2017 roku zmarł w wieku 93 lat profesor Krzysztof Maurin: twórca polskiej szkoły fizyki matematycznej, wieloletni profesor Uniwersytetu Warszawskiego, założyciel i długoletni kierownik Katedry Metod Matematycznych Fizyki, wychowawca licznych pokoleń matematyków i fizyków teoretycznych, autor wielu monografii, a przede wszystkim "kultowego" wykładu z analizy matematycznej dla fizyków, będącego podstawą wielokrotnie wznawianej "Analizy" - książki, która nie przestaje fascynować swoim oryginalnym spojrzeniem na matematykę jako na język fizyki.

  2. obrazek

    wikipedia

    Roger Bacon (1219-1292)

    wikipedia

    Roger Bacon (1219-1292)

    Historia i filozofia nauk

    (Trudne) początki myśli empirycznej w trzynastowiecznej Europie

    Nie sposób chyba wyobrazić sobie procesu rozwoju współczesnych ścisłych nauk przyrodniczych, który pozbawiony byłby etapu eksperymentalnego poznawania otaczającego świata. Obecnie uznaje się doświadczenie za równoprawny z czysto dedukcyjnym, rozumowym, etap w procesie tworzenia teorii naukowej. Eksperyment pełni także kluczową rolę przy rozstrzyganiu i weryfikacji poprawności postawionych hipotez i teorii. W dziejach nauki europejskiej nie był to jednak pogląd dominujący od zawsze...

zadania


tematy

stałe rubryki

autorzy