Przeskocz do treści

pierwsza strona

Wydanie Delty - marzec 2016 r.

Co to jest?

Kondensat Bosego–Einsteina

obrazek

W temperaturze pokojowej gaz, zbiór atomów czy cząsteczek, a także powietrze, którym oddychamy, z powodzeniem można sobie wyobrażać jako rój maleńkich obiektów, niemal doskonałych punktów materialnych, poruszających się z prędkościami rzędu kilkuset kilometrów na godzinę i od czasu do czasu zderzających się zupełnie jak kule bilardowe. Oczywiście, różne atomy poruszają się w gazie z różnymi prędkościami. Odpowiedni rozkład prawdopodobieństwa występowania prędkości znamy jako rozkład Maxwella. Typowa, lub lepiej, średnia prędkość atomów maleje wraz z obniżaniem temperatury gazu proporcjonalnie do pierwiastka kwadratowego z temperatury bezwzględnej.

artykuły

Astronomia

  1. Astronomia Niebo jak własna kieszeń

    Niebo w marcu

    Tegoroczny marzec to miesiąc obfitujący w zaćmienia, choć dostępne tylko dla miłośników dalekich podróży. Podczas naszej nocy z 8 na 9 marca mieszkańcy wschodniej Azji, północno-zachodniej Australii oraz północnej Oceanii będą obserwować zaćmienie Słońca. Kto zatem chciałby uczestniczyć w tym wydarzeniu, powinien szukać biletów lotniczych na Borneo lub Sumatrę.

  2. obrazek

    R. Hurt (SSC), NASA

    Astronomia Prosto z nieba

    Poprzeczka w podczerwieni

    Każde dziecko wie, że nasza Galaktyka jest galaktyką spiralną, podobną do pobliskiej M31, czyli Wielkiej Mgławicy w Andromedzie. Według systemu klasyfikacji galaktyk zaproponowanego w 1936 roku przez Edwina Hubble'a, który bierze przede wszystkim pod uwagę kształt, nasza Galaktyka jest obiektem spiralnym z wieloma ramionami i centralną "poprzeczką" (typ Sb, czyli spiral-barred).

  3. Astronomia

    Wielka struktura w wielkich przeglądach

    Większość obiektów, które widzimy na niebie gołym okiem albo za pomocą niewielkich amatorskich teleskopów, należy do naszej Galaktyki - Drogi Mlecznej. Jasny pas, widoczny na niebie w ciemną noc, to jej dysk - zalicza się ona bowiem do kategorii galaktyk dyskowych, a ściślej - spiralnych, najprawdopodobniej z poprzeczką.

Fizyka

Elektryczność i magnetyzm

  1. obrazek

    Rys. 1

    Rys. 1

    Elektryczność i magnetyzm

    Zacieniony biegun

    Jeżeli zamocowany obrotowo na osi krążek z nieferromagnetycznego metalu umieścimy nad elektromagnesem zasilanym prądem zmiennym, krążek będzie odpychany, ale nie zacznie się obracać. Jeśli jednak między elektromagnes a krążek częściowo wprowadzimy blaszkę z nieferromagnetycznego metalu, spowodujemy obroty krążka (Rys. 1). Dlaczego tak jest? Jakie parametry mają wpływ na to zjawisko? Spróbowaliśmy odpowiedzieć na te pytania, wykonując serię doświadczeń.

Fizyka statystyczna

  1. obrazek

    Fizyka statystyczna Co to jest?

    Kondensat Bosego–Einsteina

    W temperaturze pokojowej gaz, zbiór atomów czy cząsteczek, a także powietrze, którym oddychamy, z powodzeniem można sobie wyobrażać jako rój maleńkich obiektów, niemal doskonałych punktów materialnych, poruszających się z prędkościami rzędu kilkuset kilometrów na godzinę i od czasu do czasu zderzających się zupełnie jak kule bilardowe. Oczywiście, różne atomy poruszają się w gazie z różnymi prędkościami. Odpowiedni rozkład prawdopodobieństwa występowania prędkości znamy jako rozkład Maxwella. Typowa, lub lepiej, średnia prędkość atomów maleje wraz z obniżaniem temperatury gazu proporcjonalnie do pierwiastka kwadratowego z temperatury bezwzględnej.

Struktura materii

  1. Struktura materii Elementarz cząstek elementarnych

    Skąd wiemy to, co wiemy

    Model Standardowy powstał jako synteza początkowo luźno powiązanych ze sobą badań nad oddziaływaniami słabymi i silnymi. Historia jego powstania jest przede wszystkim historią idei teoretycznych. Same bowiem badania doświadczalne i nagromadzone fakty, jakkolwiek absolutnie niezbędne jako wskazówki i testy koncepcji, nigdy nie mogą doprowadzić do sformułowania teorii o charakterze fundamentalnym.

  2. Struktura materii

    Neutrina na biegunie

    Czy kiedykolwiek byliście na biegunie południowym? Bezkresny śnieg, średnia temperatura sięgająca  ○ − 50 C; silny zimny wiatr, pół roku całkowitej ciemności (i pół ciągłego światła, bo słońce wschodzi i zachodzi tam raz na rok!). Kto chciałby przebywać w takich warunkach? Co mogłoby spowodować, żeby ktoś z własnej woli poświęcił kilka miesięcy swojego życia, aby spędzić je w tak nieprzyjaznym środowisku?

Algorytmy

  1. Algorytmy Informatyczny kącik olimpijski

    Kolorowanie cyklu

    Zagadnienie kolorowania cyklu niejednokrotnie pojawiało się na konkursach programistycznych, m.in. na Mistrzostwach Europy Środkowej w Programowaniu Zespołowym (zadanie Beijing Guards z roku 2004), czy też Mistrzostwach Polski w Programowaniu Zespołowym (zadanie Słoneczna wyspa z roku 2010).

Matematyka

Stereometria

  1. Stereometria Deltoid

    w - k + s = 2

    Oznaczmy przez w ;k;s liczby odpowiednio wierzchołków, krawędzi i ścian wielościanu. W każdym wierzchołku schodzą się co najmniej trzy końce krawędzi i każda krawędź ma dwa końce, zatem |2k ⩾ 3w : Podobnie każda ściana ma co najmniej trzy boki, a każda krawędź należy do dwóch ścian, więc 2k ⩾ 3s: Ponadto jeśli wielościan jest wypukły, zachodzi wzór Eulera: w −k + s = 2:

Rachunek prawdopodobieństwa

Teoria liczb

  1. Teoria liczb

    Matematyka jest jedna: Magia liczb

    Dotarliśmy do ostatniej części cyklu, w którym prezentujemy wybrane przykłady zaskakujących relacji pomiędzy różnymi, pozornie bardzo odległymi, obszarami matematyki. Nie wypada jednak zakończyć bez poświęcenia należytej uwagi dziedzinie teorii liczb. Jak bowiem matematyka nazywana jest często królową nauk, tak o teorii liczb mówi się często jako o królowej matematyki. A królowa ma, oczywiście, wielu służących.

Biologia

zadania


tematy

stałe rubryki

autorzy