Niebo jak własna kieszeń
Niebo w sierpniu (2020)
Sierpień jest miesiącem, w którym szybko ubywa dnia. W jego trakcie wysokość górowania Słońca zmniejsza się o ponad a czas jego przebywania nad widnokręgiem o prawie dwie godziny. Słońce zaczyna sierpień w środku gwiazdozbioru Raka. 10 sierpnia nasza Gwiazda Dzienna przechodzi do gwiazdozbioru Lwa, a 12 dni później w odległości około mija Regulusa, najjaśniejszą gwiazdę konstelacji.
W tym miesiącu kończy się w Polsce sezon na obserwacje łuku okołohoryzontalnego i obłoków srebrzystych. Aby mieć szansę na ujrzenie pierwszego z wymienionych zjawisk, trzeba się udać na południe od naszych granic, natomiast drugiego - na północ.
Sierpień zacznie się spotkaniem Księżyca z parą dwóch największych planet Układu Słonecznego. Srebrny Glob przejdzie przez pełnię 3 sierpnia, niestety tym razem bez zaćmienia. Pierwszego dnia miesiąca oświetlona w 96% tarcza Księżyca wzejdzie w odległości od planety Jowisz, a niecałe dalej na wschód pokaże się planeta Saturn. Do godziny 2:30, tuż przed zachodem wszystkich trzech ciał Układu Słonecznego, naturalny satelita Ziemi zbliży się do Jowisza na Kolejnego wieczora Księżyc prawie w pełni wzejdzie już ponad na południowy wschód od Saturna.
Obie planety w drugiej połowie lipca przeszły przez opozycję względem Słońca i w sierpniu nadal są dobrze widoczne. Jednak ze względu na to, że przebywają w Strzelcu, ich warunki obserwacyjne szybko ulegną pogorszeniu. W sierpniu przesuną się wyraźnie na południowy zachód i zaczną zachodzić przed godziną 2. Z każdym kolejnym tygodniem zauważalnie zmniejszy się czas, przez który można je obserwować. Obecnie zarówno Jowisz, jak i Saturn poruszają się ruchem wstecznym i przez cały miesiąc utrzymują między sobą dystans około Do końca miesiąca jasność Jowisza spadnie do a średnica jego tarczy zmniejszy się do 44". W tym samym czasie jasność Saturna zmniejszy się do ale średnica jego tarczy utrzyma wartość 18".
Księżyc powędruje dalej, wspinając się coraz wyżej i jednocześnie zmniejszając fazę. W dniach 6-7 sierpnia tarcza Srebrnego Globu przetnie gwiazdozbiór Wodnika, przechodząc około na południe od planety Neptun, szykującej się do wrześniowej opozycji. Z tego względu Neptun porusza się już ruchem wstecznym i do końca miesiąca zbliży się do gwiazdy Aquarii na Obecny sezon obserwacyjny ostatnia z planet spędzi na północny wschód od niej. W sierpniu jasność Neptuna wynosi a zatem podczas spotkania z Księżycem zginie w jego blasku. Trzeba zapamiętać jego położenie na niebie i wrócić tam, gdy Księżyc zmniejszy blask i odsunie się od planety.
W sierpniu przez opozycję przechodzi planeta karłowata (1) Ceres, która po przeciwnej stronie Ziemi niż Słońce znajdzie się 28 sierpnia, a przez cały miesiąc zakreśli fragment łuku od 9 do na północ od gwiazdy Fomalhaut, najjaśniejszej gwiazdy Ryby Południowej. W tym czasie Ceres pojaśnieje do czyli porównywalnie do Neptuna, a zatem do jej obserwacji potrzebna jest bezksiężycowa noc i przynajmniej lornetka. Ceres znajduje się bliżej Słońca i Ziemi od Neptuna, stąd wędruje po niebie znacznie szybciej od niego i przez cały miesiąc przemierzy po niebie około Po drodze 6 sierpnia zbliży się na 5' do świecącej z jasnością gwiazdy 88 Aquarii, natomiast 18 sierpnia przejdzie 6' od gwiazdy 6. wielkości HIP 113673.
9 sierpnia Księżyc zmniejszy fazę do 74% i dotrze na do Marsa. Czerwona Planeta w sierpniu pokona odcinek w południowo-wschodniej części gwiazdozbioru Ryb, szykując się do październikowej opozycji. Jednak wciąż porusza się ruchem prostym. W tym miesiącu Mars znacznie zbliży się do Ziemi i wyraźnie zwiększy jasność, z -1,1 do Jednocześnie średnica jego tarczy urośnie od 15 do 19", a faza z 86 do 92%. Pod koniec nocy astronomicznej Mars wznosić się będzie na wysokości przekraczającej a zatem ponad wyżej niż podczas poprzedniej opozycji w 2018 roku.
Przez gwiazdozbiór Barana wędruje planeta Uran, do której w sierpniu Mars zbliży się do W połowie miesiąca, 15 sierpnia, Uran zmieni kierunek ruchu z prostego na wsteczny, rozpoczynając tym samym okres najlepszej widoczności w tym sezonie obserwacyjnym. Planeta w tym sezonie kreśli swoją pętlę niewiele ponad od gwiazdy 6. wielkości 29 Ari, która bardzo dobrze nadaje się na gwiazdę do porównania dla Urana. Planeta jest o jaśniejsza. Księżyc spotka się z Uranem 11 sierpnia, przechodząc wtedy od niego i prezentując tarczę w fazie 56%.
W kolejnych dniach Srebrny Glob podąży ku nowiu 19 sierpnia. O tej porze roku ekliptyka rano tworzy duży kąt z widnokręgiem, a zatem Księżyc da się obserwować prawie do samego nowiu. Po drodze odwiedzi on gwiazdozbiory Byka, Bliźniąt i Raka. Oprócz Księżyca na porannym nieboskłonie króluje planeta Wenus, która 13 sierpnia osiągnie maksymalną elongację zachodnią, oddalając się na prawie od Słońca. Planeta w sierpniu przemierzy zaczynając miesiąc niecałe na południe od gwiazdy Tauri, czyli południowego rogu Byka. Potem Wenus przetnie północny kraniec Oriona i przejdzie do Bliźniąt, mijając 23 sierpnia Mebsutę, czyli Gem, w odległości a 4 dni później gwiazdę Wasat, czyli Gem, w odległości W tym czasie jasność planety spadnie z -4,4 do
Księżyc tuż po ostatniej kwadrze, 12 sierpnia, przejdzie na południe od Plejad. Dobę później faza Księżyca zmniejszy się do i przetnie linię łączącą Hiady z Plejadami, zbliżając się na niecałe do Aldebarana i jednocześnie na do Tauri, czyli najbardziej na północ położonej gwiazdy Hiad. Dwa dni później, 14 sierpnia, faza Księżyca spadnie do 27%, a jego tarcza dotrze na do gwiazdy El Nath, czyli północnego rogu Byka. Jeszcze kolejnego ranka Srebrny Glob w fazie 18% dotrze na do Wenus, a między nim a planetą znajdą się jeszcze gwiazdy i Gem. 16 sierpnia sierp Księżyca zwęzi się do 11% i zajmie pozycję prawie w połowie drogi między parą gwiazd Kastor i Polluks z Bliźniąt a planetą Wenus. Cały układ na godzinę przed wschodem Słońca wzniesie się na około Następnego ranka sierp Księżyca pokaże fazę 5% i znajdzie się pod Polluksem. Natomiast 18 sierpnia, dobę przed nowiem, być może uda się dostrzec bardzo cienki sierp Księżyca, w fazie ale na wysokości zaledwie nad widnokręgiem.
Po nowiu Srebrny Glob przejdzie na niebo wieczorne, a tam ekliptyka jest nachylona niekorzystnie i ciekawe spotkanie czeka Księżyc dopiero 26 sierpnia, gdy po I kwadrze pokaże się na północny wschód od Antaresa, a dwa dni później, już w fazie zwiększonej do 81%, dotrze na do Nunki i jednocześnie do Jowisza. 29 sierpnia Księżyc minie Saturna w odległości
Jak co roku w okolicach 13 sierpnia maksimum aktywności mają meteory z roju Perseidów. W tym roku ich obserwacje zakłóci Księżyc po ostatniej kwadrze, świecący na tle gwiazdozbioru Byka, jakieś pod radiantem roju. Gdyby nie to, można by liczyć na ponad 100 zjawisk na godzinę. Jednak po wschodzie Księżyca liczba widocznych meteorów znacznie się zmniejszy.