Przeskocz do treści

Delta mi!

Niebo jak własna kieszeń

Niebo w marcu (2017)

Karolina Bąkowska

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: marzec 2017
  • Publikacja elektroniczna: 1 marca 2017
  • Autor: Karolina Bąkowska
    Afiliacja: doktorantka, Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika, Warszawa

W marcu wszystkim miłośnikom obserwacji prowadzonych "gołym okiem" polecamy koniunkcje. Już w pierwszą noc marca Mars znajdzie się w odległości  ○ 4 od Księżyca.

Po zapadnięciu zmroku, czyli około godziny 17:37, oba ciała niebieskie znajdować się będą około 32 ○ nad horyzontem południowo-zachodnim. W momencie największego zbliżenia, na tle gwiazdozbioru Ryb, Księżyc osiągnie jasność − 10,6m, natomiast Mars 1,0m. Kolejną koniunkcją marcową będzie spotkanie Jowisza z Księżycem, które nastąpi 14 III. Oba ciała, oddalone o zaledwie 2○, znaleźć będzie można na tle gwiazdozbioru Panny, a ich jasności wynosić będą − 12,5m oraz − 2,4m odpowiednio dla Księżyca i Jowisza. 20 III zachęcamy do obserwacji koniunkcji Księżyca i Saturna. Oba ciała, oddalone o  ○ 3 , pojawią się na wysokości  ○ 15 nad horyzontem, na tle gwiazdozbioru Strzelca. Jasność Księżyca wyniesie |−11,9m, natomiast Saturna: 0,1m - będą one wystarczające do obserwacji nawet z terenów mocno oświetlonych.

Obserwatorom wyposażonym w teleskopy polecamy w tym miesiącu Makemake - planetę karłowatą. Obiekt ten został odkryty w 2005 roku, a jego nazwa pochodzi od bóstwa z wierzeń ludności zamieszkującej Wyspę Wielkanocną. Odkrycie Makemake, i zaraz w tym samym roku, kolejnych obiektów tego samego typu (Eris i Haumei), spowodowało utratę przez Plutona statusu dziewiątej planety Układu Słonecznego. 23 III Makemake (rektascensja |12,97 h i deklinacja  ○ ′ |25 16 ) znajdzie się w opozycji względem Słońca, na tle gwiazdozbioru Warkocza Bereniki. Obiekt o jasności 16,9m będzie widoczny przez większą część nocy. Makemake zobaczymy zaraz po zmroku, na wysokości 25○ nad horyzontem wschodniego nieba. Najwyższy punkt na niebie osiągnie około północy, a tuż przed świtem znajdzie się  ○ 41 nad horyzontem nieba zachodniego.

obrazek

http://www.nasa.gov

Kometa 73P/Schwassmann-Wachmann uległa rozpadowi na kilka fragmentów podczas przelotu w pobliżu Słońca w 2006 roku.

http://www.nasa.gov

Kometa 73P/Schwassmann-Wachmann uległa rozpadowi na kilka fragmentów podczas przelotu w pobliżu Słońca w 2006 roku.

Celem trudniejszym do obserwacji, jednak zdecydowanie wartym uwagi, będzie kometa 73P/Schwassmann-Wachmann. Kometa odkryta została w 1930 roku, a jej nazwa pochodzi od nazwisk odkrywców Arnolda Schwassmanna i Arno Wachmanna. W momencie odkrycia kometa zbliżyła się do Ziemi na odległość raptem 0,062 j.a., co odpowiada odległości trochę większej niż 9 milionów kilometrów. Jak wskazuje symbol P w nazwie, kometa ta jest obiektem okresowo obiegającym Słońce. Choć na jeden obieg wokół naszej Dziennej Gwiazdy potrzebuje raptem 5,43 lat, to przez ponad pół wieku nie budziła wielkiego zainteresowania pośród astronomów. Sytuacja uległa zmianie, gdy w 1995 roku zaobserwowano rozpad komety na części. Podobną sytuacja zdarzyła się w roku 2006. Najbardziej sprzyjającą nocą do obserwacji tegorocznego przelotu 73P/Schwassmann-Wachmann jest 9 III. Tej nocy obiekt znajdzie się na południowym niebie, na wysokości około 17○. Jej odległość od Słońca wyniesie 0,98 j.a. oraz 1,40 j.a. od Ziemi. Jasność komety jest prognozowana na 12m. Należy jednak pamiętać, że tak jak efemerydy, czyli przyszłe położenia komet, astronomowie potrafią dobrze określić, tak już jasności są trudniejsze do oszacowania. Wynika to z faktu, że jasność danej komety zdeterminowana jest jej zachowaniem w pobliżu Słońca. W przypadku 73P/Schwassmann-Wachmann podczas jej przelotu w roku 1995 prognozowano jej jasność na  m 13 , jednak, w wyniku rozpadu jądra, nastąpiło pojaśnienie komety aż do wartości 7m. Warto zatem kilka dni przed planowanymi obserwacjami sprawdzić, jaka jest aktualna szacowana jasność obiektu i tym samym przygotować do obserwacji odpowiednie instrumenty.

W planach obserwacyjnych warto wziąć również pod uwagę pełnię naszego naturalnego satelity, która wypada 12 III, natomiast nów 28 III. Warto pamiętać również, że równonoc wiosenna przypadnie w tym roku 20 III, natomiast 26 III nastąpi zmiana czasu z zimowego na letni.