Niebo jak własna kieszeń

Niebo w listopadzie

Tegoroczne długie listopadowe noce zdecydowanie warto wykorzystać na obserwacje planetoid. Obiekty te, o wdzięcznych nazwach pochodzących z mitologii greckiej i rzymskiej, najlepiej obserwować za pomocą lornetki lub małej lunetki z terenów słabo lub w ogóle nieoświetlonych.

7 XI będzie najlepszą datą na zapoznanie się z planetką (39) Laetitia, której jasność będzie wynosiła $9,4m.$ Planetoidę można będzie obserwować w gwiazdozbiorze Wieloryba, na wschodnim niebie (RA: $′ 3 h 04 ,$ Dec: $○ ′ 1 01$ ). Kolejnym obiektem wartym uwagi będzie (192) Nausikaa, najdogodniejsza do obserwacji 17 XI. Jej jasność będzie wynosiła wtedy $9m$ i można będzie ją zaobserwować na wschodnim niebie, pomiędzy gwiazdozbiorami Perseusza, Barana i Byka (RA: $○ 3 h 07 ,$ Dec: $○ ′ |30 33$ ). Wśród planetek polecanych do obserwacji w listopadzie zdecydowanie warto poświęcić czas na (15) Eunomię, najjaśniejszy spośród proponowanych przez nas obiektów. Tę planetkę będzie można znaleźć na RA: $23 h 56′,$ Dec: $16○53′$ w gwiazdozbiorze Pegaza na południowo-wschodnim niebie, a jej jasność będzie 7 XI wynosiła $8,4m$ i będzie się sukcesywnie zmniejszać, np. 27 XI wyniesie $|8,8m.$ Dodatkowo pamiętając, że 25 XI przypada pełnia Księżyca, warto decydować się na obserwacje w pierwszej połowie miesiąca. Dla tych, którzy pragną zobaczyć, jak można odtworzyć kształt planetoid na postawie zarejestrowanych jasności, polecamy serwis stworzony przez poznańskich naukowców: http://isam.astro.amu.edu.pl/first.php?lang=pl.

Sympatycy meteorów mogą liczyć na wiele nieprzespanych nocy. W listopadzie najlepsze do obserwacji będą dwa roje. W trakcie nocy 6-30 XI, z maksimum przypadającym na 18 XI, będą widoczne znane i lubiane Leonidy, o współrzędnych radiantu RA: $○ 152$ (10,1 h), Dec: $○ +22 .$ Rój ten znany był już w Egipcie (zaobserwowany w 899 roku n.e.); charakteryzuje się szybkimi meteorami o zielonkawych śladach i związany jest z kometą 55P/Tempel-Tuttle o okresie 33, 25 lat. Na 33 powroty komety zarejestrowano 22 deszcze, z których najbardziej spektakularny z maksymalną aktywnością wynoszącą 140 tys. meteorów na godzinę miał miejsce na obszarze Północnej Arktyki w 1966 roku. Drugi ciekawy rój listopadowego nieba to $|α$ Monocerotydy, widoczne 15-25 XI, z maksimum wypadającym 22 XI. Jego współrzędne znajdziemy na RA: $○ 117$ (7,8 h), Dec: $○ +1 ,$ jego aktywność wynosi 5 meteorów na godzinę. Warto jednak pamiętać, iż zdarzały się jego aktywności wynoszące 100 meteorów (w 1925 i 1935 roku).

Początek listopada to doskonały czas na obserwacje bliskiego spotkania Wenus z Marsem na jesiennym niebie. 3 XI nad ranem dostrzec będzie można drugą planetę od Słońca w odległości zaledwie 0,6 stopnia w kierunku południowym od Marsa. Oba obiekty widoczne będą między gwiazdozbiorem Panny, Lwa i Hydry, na wschodnim niebie. Ponieważ jasności Wenus i Marsa to odpowiednio $|−4,3m$ i $1,7m,$ jest to gratka nawet dla tych, którzy w dużych i oświetlonych miastach będą tuż przed świtem biec do pracy.