Przeskocz do treści

Delta mi!

Niebo jak własna kieszeń

Niebo w marcu

Michał Bejger

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: marzec 2014
  • Publikacja elektroniczna: 02-03-2014

W marcu wieczorem nad północno-wschodnim horyzontem pojawia się gwiazdozbiór Herkulesa. Rozmiarowo przegrywa on na niebie z opisywaną wcześniej Hydrą (druga praca Herkulesa), będąc piątym pod względem wielkości zajmowanej powierzchni.

obrazek

Gwiazdozbiór Herkulesa. Mapa nieba we współrzędnych równikowych; rozmiary gwiazd odzwierciedlają ich jasności w wielkościach gwiazdowych. [Mapkę nieba wykonano na podstawie mapy IAU/magazynu Sky & Telescope (Roger Sinnott & Rick Fienberg).]

Gwiazdozbiór Herkulesa. Mapa nieba we współrzędnych równikowych; rozmiary gwiazd odzwierciedlają ich jasności w wielkościach gwiazdowych. [Mapkę nieba wykonano na podstawie mapy IAU/magazynu Sky & Telescope (Roger Sinnott & Rick Fienberg).]

Łatwo jest go zlokalizować w pobliżu bardzo jasnej Wegi ( math Lyrae). Pierwsza gwiazda Herkulesa, math Herculis, zwana Rasalgethi (Głowa) jest widocznym przez amatorski teleskop układem podwójnym math najjaśniejszym obiektem jest natomiast math  Kornephoros (Niosący maczugę, math ), co zgrabnie oddaje główne cechy mitologicznego herosa.

Wśród obiektów innych niż gwiazdy znajdziemy w Herkulesie gromadę kulistą M13, najjaśniejszą math  gromadę na północnym niebie. M13 jest słynna również z tego, że w jej kierunku w 1974 r. wysłano przy użyciu teleskopu Arecibo wiadomość zawierającą m. in. informacje o DNA, Układzie Słonecznym i liczbach naturalnych (sygnał dotrze do gromady za ok. 25 tys. lat). Nieco mniej jasna math  jest położona w pobliżu inna gromada kulista, M92 – bardzo niska zawartość metali w składzie gwiazd M92 świadczy o długim życiu gromady, math miliardów lat, w granicy błędu równym wiekowi Wszechświata.

Marzec rozpoczyna się i kończy nowiem Księżyca (1 i 30 III, pełnia 16 III). Koniec astronomicznej zimy nastąpi 20 III; w równonoc wystąpi ciekawa koniunkcja Księżyca z Saturnem ( math  Waga). Inne potencjalnie ciekawe spotkania z Księżycem to: Mars math  w Pannie, oraz Wenus math  nad ranem w gwiazdozbiorze Wodnika. Księżyc w pierwszej kwadrze przejdzie też blisko Aldebarana ( math  7 III), co jest dobrą okazją dla miłośników astrofotografii.