Przeskocz do treści

Delta mi!

Niebo jak własna kieszeń

Niebo w sierpniu

Michał Bejger

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: sierpień 2013
  • Publikacja elektroniczna: 31-07-2013

Sierpień jest idealnym czasem do zapoznania się z gwiazdozbiorem Perseusza.

obrazek

Gwiazdozbiór Perseusza. Mapa nieba we współrzędnych równikowych; rozmiary gwiazd odzwierciedlają ich jasności w wielkościach gwiazdowych. [Mapkę nieba wykonano na podstawie mapy IAU/magazynu Sky & Telescope (Roger Sinnott & Rick Fienberg).]

Gwiazdozbiór Perseusza. Mapa nieba we współrzędnych równikowych; rozmiary gwiazd odzwierciedlają ich jasności w wielkościach gwiazdowych. [Mapkę nieba wykonano na podstawie mapy IAU/magazynu Sky & Telescope (Roger Sinnott & Rick Fienberg).]

lipcowym numerze wspominaliśmy o królu Cefeuszu, z którym nasz obecny bohater jest związany poprzez małżeństwo z jego córką, królewną Andromedą. W gwiazdozbiorze Perseusza odnajdziemy kilka dobrze widocznych gwiazd, np. math Persei (Mirfak) o jasności math i kolorze podobnym do Słońca. Najsłynniejszą gwiazdą w tej konstelacji jest jednak Algol ( math Persei, arab. Ra’s al-Ghul, Głowa Demona, o jasności math ; według mitologii Algol jest jedną z Gorgon, trzech sióstr o przerażającym wyglądzie – być może Meduzą, którą zabił nieustraszony Perseusz), podręcznikowy przykład rozdzielonego układu podwójnego z doskonale zaznaczonymi w krzywej zmian blasku zaćmieniami. Algol jest słynny także z powodu paradoksu Algola w teorii ewolucji gwiazd, o którym pisaliśmy w Delcie dokładnie rok temu. Za pomocą lornetki można w Perseuszu obserwować Gromadę Podwójną (znajdujące się obok siebie gromady otwarte math i h Persei), położone na niebie obok Andromedy. Do obserwacji pobliskiego obiektu Messiera M76 (Mgławicy Małe Hantle, math ) potrzebny będzie już mały teleskop. Główną atrakcją Perseusza jest powszechnie znany i tradycyjnie obfitujący w zjawiska deszcz Perseidów, o maksimum 12 VIII, pochodzący z komety Swifta–Tuttle’a. Nów Księżyca nastąpi 6 VIII, natomiast pełnia 21 VIII, pierwsza połowa miesiąca nadaje się więc do obserwacji.

Zazwyczaj nieobecna w naszej rubryce najdalsza planeta Układu Słonecznego, Neptun, pojawia się w tym miesiącu w związku z Perseuszem: to właśnie bóg mórz i oceanów wysłał Wieloryba, który miał pożreć córkę pięknej (lecz nazbyt próżnej) Kasjopei. Dodatkowo, niewidoczny gołym okiem (ok. 8 math ) Neptun znajdzie się w sierpniu w opozycji, czyli optymalnie do wykonywania (teleskopowych) obserwacji i zdjęć. Saturn jest widoczny na krótko przed zachodem Słońca ( math  Panna), podobnie jak Wenus ( math  Lew, a w drugiej połowie miesiąca Panna), natomiast Jowisz ( math ) i Mars math  wschodzą po północy wraz z gwiazdozbiorem Bliźniąt.