Niebo jak własna kieszeń
Niebo w sierpniu
Sierpień jest idealnym czasem do zapoznania się z gwiazdozbiorem Perseusza.

Gwiazdozbiór Perseusza. Mapa nieba we współrzędnych równikowych; rozmiary gwiazd odzwierciedlają ich jasności w wielkościach gwiazdowych. [Mapkę nieba wykonano na podstawie mapy IAU/magazynu Sky & Telescope (Roger Sinnott & Rick Fienberg).]
W lipcowym numerze wspominaliśmy o królu Cefeuszu, z którym
nasz obecny bohater jest związany poprzez małżeństwo z jego córką,
królewną Andromedą. W gwiazdozbiorze Perseusza odnajdziemy kilka
dobrze widocznych gwiazd, np.
Persei (Mirfak) o jasności
i kolorze podobnym do Słońca. Najsłynniejszą gwiazdą w tej
konstelacji jest jednak Algol (
Persei, arab. Ra’s al-Ghul, Głowa
Demona, o jasności
; według mitologii Algol jest jedną
z Gorgon, trzech sióstr o przerażającym wyglądzie – być może
Meduzą, którą zabił nieustraszony Perseusz), podręcznikowy przykład
rozdzielonego układu podwójnego z doskonale zaznaczonymi w krzywej zmian
blasku zaćmieniami. Algol jest słynny także z powodu paradoksu Algola
w teorii ewolucji gwiazd, o którym pisaliśmy w Delcie dokładnie rok
temu. Za pomocą lornetki można w Perseuszu obserwować Gromadę
Podwójną (znajdujące się obok siebie gromady otwarte
i h Persei),
położone na niebie obok Andromedy. Do obserwacji pobliskiego obiektu
Messiera M76 (Mgławicy Małe Hantle,
) potrzebny będzie
już mały teleskop. Główną atrakcją Perseusza jest powszechnie znany
i tradycyjnie obfitujący w zjawiska deszcz Perseidów, o maksimum 12 VIII,
pochodzący z komety Swifta–Tuttle’a. Nów Księżyca nastąpi 6 VIII,
natomiast pełnia 21 VIII, pierwsza połowa miesiąca nadaje się więc do
obserwacji.
Zazwyczaj nieobecna w naszej rubryce najdalsza planeta Układu Słonecznego,
Neptun, pojawia się w tym miesiącu w związku z Perseuszem: to właśnie bóg
mórz i oceanów wysłał Wieloryba, który miał pożreć córkę pięknej (lecz
nazbyt próżnej) Kasjopei. Dodatkowo, niewidoczny gołym okiem (ok.
8
) Neptun znajdzie się w sierpniu w opozycji, czyli optymalnie do
wykonywania (teleskopowych) obserwacji i zdjęć. Saturn jest widoczny na
krótko przed zachodem Słońca (
Panna), podobnie jak Wenus
(
Lew, a w drugiej połowie miesiąca Panna), natomiast
Jowisz (
) i Mars
wschodzą po północy wraz
z gwiazdozbiorem Bliźniąt.