Przeskocz do treści

Delta mi!

Niebo jak własna kieszeń

Niebo w czerwcu

Michał Bejger

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: czerwiec 2013
  • Publikacja elektroniczna: 28-05-2013

Rozpoczynające się lato (przesilenie letnie 21 VI o 7:04) stwarza dobrą okazję do obserwacji gwiazdozbioru Wężownika (łac. Ophiuchus). Wężownik jest ciekawy z wielu powodów: przede wszystkim jest jednym z trzynastu gwiazdozbiorów, przez które przechodzi ekliptyka (zwykle pamięta się jedynie o dwunastu znakach zodiaku) – Słońce przebywa w gwiazdozbiorze Wężownika od 29 XI do 17 XII.

obrazek

Gwiazdozbiór Wężownika. Mapa nieba we współrzędnych równikowych; rozmiary gwiazd odzwierciedlają ich jasności w wielkościach gwiazdowych. [Mapkę nieba wykonano na podstawie mapy IAU/magazynu Sky & Telescope (Roger Sinnott & Rick Fienberg).]

Gwiazdozbiór Wężownika. Mapa nieba we współrzędnych równikowych; rozmiary gwiazd odzwierciedlają ich jasności w wielkościach gwiazdowych. [Mapkę nieba wykonano na podstawie mapy IAU/magazynu Sky & Telescope (Roger Sinnott & Rick Fienberg).]

Wężownik zmaga się z Wężem, rozdzielając ten gwiazdozbiór na dwie części – Głowę i Ogon – położone, odpowiednio, obok jasnego Wolarza i Orła. W dawnych czasach Wężowi i Wężownikowi towarzyszył Byk Poniatowskiego, gwiazdozbiór wyodrębniony przez Marcina Poczobutta-Odlanickiego, astronoma i rektora wileńskiego uniwersytetu pod koniec XVIII wieku. Wśród gwiazd Byka Poniatowskiego, które obecnie stanowią część Wężownika, znajduje się Gwiazda Barnarda: oddalony od Ziemi o zaledwie 6 lat świetlnych czerwony karzeł o jasności math i największym obecnie znanym ruchu własnym math /rok. Gwiazdozbiór zawiera także wiele gromad kulistych, co jest związane z położeniem w kierunku centrum Galaktyki. Najjaśniejszą gwiazdą Wężownika jest math Ophiuchi, nazwana Rasalhague (Głowa Wężownika, math).

W czerwcu spodziewamy się Arietyd (radiant w gwiazdozbiorze Barana, maks. 7 VI), a pod koniec miesiąca – nieregularnego roju czerwcowych Bootydów (radiant w Wolarzu, maks. 28 VI). Nów Księżyca wypada 8 VI, pełnia 23 VI. Wenus math  i Merkury math  znajdują się aktualnie w gwiazdozbiorze Bliźniąt, i są słabo widoczne przed zachodem Słońca, natomiast Mars math  pojawia się na krótko przed wschodem w Byku. W tym samym gwiazdozbiorze, bardzo blisko Słońca, jest również Jowisz (koniunkcja 19 VI). Nie zawiedzie Saturn (gwiazdozbiór Panny, math ), obok którego 19 VI znajdzie się wieczorem Księżyc.