Przeskocz do treści

Delta mi!

Niebo jak własna kieszeń

Niebo we wrześniu

Michał Bejger

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: wrzesień 2012
  • Publikacja elektroniczna: 03-09-2012

We wrześniu zapoznamy się z dużym, ale słabo wyróżniającym się gwiazdozbiorem Żyrafy (łac. Camelopardalis). Gwiazdozbiór ten, dostępny do obserwacji przez cały rok, znajdziemy w okolicy północnego bieguna nieba pomiędzy Wielką Niedźwiedzicą i Kasjopeją.

obrazek

Gwiazdozbiór Żyrafy Mapa nieba we współrzędnych równikowych; rozmiary gwiazd odzwierciedlają ich jasności w wielkościach gwiazdowych. Siedmioramienna gwiazdka oznacza pozycję kaskady Kemble’a. [Mapkę nieba wykonano na podstawie mapy IAU/magazynu Sky & Telescope (Roger Sinnott & Rick Fienberg).]

Gwiazdozbiór Żyrafy Mapa nieba we współrzędnych równikowych; rozmiary gwiazd odzwierciedlają ich jasności w wielkościach gwiazdowych. Siedmioramienna gwiazdka oznacza pozycję kaskady Kemble’a. [Mapkę nieba wykonano na podstawie mapy IAU/magazynu Sky & Telescope (Roger Sinnott & Rick Fienberg).]

Najjaśniejszą gwiazdą Żyrafy jest math Camelopardalis math ; przy odrobinie wyobraźni można dopatrzyć się zarysu skierowanej w stronę bieguna szyi oraz nóg (w kierunku Perseusza), czyli kształtu, w jakim zdefiniował ją Petrus Plancius, holenderski astronom żyjący na przełomie XVI i XVII wieku. Lornetka umożliwi nam obserwację tzw. kaskady Kemble’a – ponad dwudziestu różnego koloru i jasności math niezwiązanych ze sobą fizycznie gwiazd ułożonych w rządku w okolicy gromady otwartej NGC 1502 (patrz mapka – kaskada znajduje się na przedłużeniu linii poprowadzonej przez górne gwiazdy litery W, tworzącej Kasjopeję).

Księżyc znajdzie się w nowiu 16 września (pełnia 30.); 8. nastąpi jego koniunkcja z Jowiszem (w gwiazdozbiorze Woźnicy, jasność math), 12. z Wenus (w Raku, math ), 18. i 19. z Saturnem math i Marsem math  tuż przed zachodem Słońca w, odpowiednio, gwiazdozbiorze Panny i Wagi. Pierwszy dzień jesieni, czyli moment równonocy, nastąpi w tym roku 22 września o 16.49. Uran 29 września znajdzie się w opozycji, czyli w momencie najbardziej dogodnym do obserwacji – będzie jednak prawie niewidoczny dla nieuzbrojonego oka math , w pobliżu jasnego Księżyca, z którym będzie w koniunkcji dzień później. Obserwatorzy meteorów powinni przygotować się do obserwacji średnio aktywnych math Aurigid (maksimum 1., 10 zjawisk/h), wrześniowych Perseid (maksimum 8., 6 zjawisk/h) a także Piscyd (maks. 20., radiant w pobliżu punktu Barana w gwiazdozbiorze Ryb).