Sierpniowe wieczorne obserwacje wschodu Jowisza i Urana zachęcają do rozmyślań o pochodzeniu Układu Słonecznego oraz odległych układów planetarnych.

Dłuższe i nadal ciepłe noce sprzyjają obserwacjom nieba. Na sierpniowym niebie niepodzielnie króluje jasny (-2,5 mag) Jowisz wschodzący w gwiazdozbiorze Barana nad wschodnim horyzontem.

Liga zadaniowa Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki, Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Redakcji Delty

Magnetohydrodynamika to badanie oddziaływania pól magnetycznych z płynami (cieczami i gazami) przewodzącymi prąd elektryczny. Typowymi takimi płynami są ciekłe metale (np. rtęć), zjonizowane gazy (plazma) oraz elektrolity, stanowiące najczęściej wodne roztwory kwasów, zasad i soli. W proponowanych w tym odcinku doświadczeniach wykorzystamy oddziaływanie pola magnetycznego na elektrolit do zbudowania silnika przetwarzającego dostarczoną do niego energię elektryczną na energię kinetyczną ruchu.

O pewnym zadaniu z zeszłorocznego Obozu Naukowo-Treningowego im. A. Kreczmara.

Liga zadaniowa Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki, Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego i Redakcji Delty

13 i 14 kwietnia odbyły się zawody finałowe LXII OLimpiady Matematycznej. Każdego dnia zawodów 139 uczniów z całej Polski, przez trzysta minut, rozwiązywało trzy zadania. Wszystkie bezbłędnie rozwiązał Filip Borowiec z Kielc, a Maciej Dulęba z Wrocławia i Damian Orlef z Zabrza rozwiązali po pięć i pół.

Większość materiału zawartego w tym artykule wykorzystałem wcześniej w moim opracowaniu „Alfametyki, czyli kryptarytmy z sensem”, który powstał dzięki inspiracji redaktora naczelnego Rozrywki, Romana Nowoszewskiego, i ukazał się w latach 2006/2007 w czasopiśmie Rozrywka dla każdego (2006 nr 1 i 2, 2007 nr 6). Artykuł niniejszy jest jego zmienioną i uaktualnioną wersją.

Zadanie z pieskiem, które zapowiadało w lipcu ten numer Delty, w nieco prostszej wersji (podstawa 10) opublikowałem w Rewii Rozrywki, nr 247 (10/2007). Pozostałe trzy, podane niżej, nie mają rozwiązania w systemie dziesiętnym i dotąd ich nie publikowałem.

Arytmetyka szkieletowa (ang. skeleton arithmetic, skeletons, arithmetical restorations) to dział matematyki rekreacyjnej, obejmujący zadania, które polegają na odtwarzaniu pełnego zapisu działania arytmetycznego na podstawie jego „szczątków”.

Recreational mathematics is an umbrella term, referring to mathematical puzzles and mathematical games. Not all problems in this field require a knowledge of advanced mathematics, and thus, recreational mathematics often attracts the curiosity of non-mathematicians, and inspires their further study of mathematics.

Wikipedia

Język polski nie jest zbyt przyjazny autorom alfametyków podwójnie prawdziwych. Mimo to w dziedzinie liczebników złożonych udało mi się skonstruować trochę spektakularnych zadań tej klasy. W języku polskim (podobnie jak w angielskim, a w przeciwieństwie do np. niemieckiego) liczebniki złożone pisze się oddzielnie.

Pierwsza tradycyjna (czyli „słowna”) krzyżówka (crossword, mots croisés, Kreuzworträtsel) ukazała się 21 grudnia 1913 roku w czasopiśmie The New York World, lecz dopiero w roku 1924 (po opublikowaniu przez Simona i Schustera książki z 50 łamigłówkami tego typu) wybuchła prawdziwa „krzyżówkomania”.

Kiedy po ustawowych zaostrzeniach wprowadzono surowy nakaz Kaganiec noś i przy pogodzie, rozdrażniony pieski świat wyległ na ulice. Choć jazgot był straszliwy, spontaniczna demonstracja pod hasłem Pieska ich niebieska odbywała się pokojowo i nikt nikogo nie ugryzł.

Alfametycznych kwadratów poszukuję od ponad trzydziestu lat. Tylko dwa z nich dotąd opublikowałem (p. poniżej). Oba przykłady kwadratów słów trzyliterowych są ilustracją tzw. liczb automorficznych.

W dniu, w którym piszę, rolnicy hiszpańscy rozdają za darmo warzywa, Rosja zamknęła granicę dla truskawek. Kolejno podejrzane: ogórki, pomidory i sałatę ułaskawiono. W niektórych stacjach radiowych i telewizyjnych pojawia się sporadycznie określenie „groźny wirus”. Czas zatem przypomnieć, czym jest wirus i czy jest nim bardzo dla nauki zasłużony gatunek Escherichia coli.

Biolodzy zapewne mają rozmaite sposoby na umiejscowienie w czasie momentu, gdy nasi przodkowie dosłużyli się miana CZŁOWIEK i pewnie kłócą się o to, które kryteria powinny być uznane za najistotniejsze. Gdy jednak sięgnąć do historii kultury, moment taki jest dość zgodnie nazywany i dyskutować można tylko na temat jego kalendarzowego usytuowania. Tym momentem jest przełom neolityczny.