Przeskocz do treści

Delta mi!

Co to jest?

Zbiór domknięty i zbiór otwarty

Agnieszka Bojanowska

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: kwiecień 2019
  • Publikacja elektroniczna: 31 marca 2019
  • Wersja do druku [application/pdf]: (308 KB)

Przypuśćmy, że (X; æ) jest przestrzenią metryczną, czyli zbiorem |X; w którym możemy mierzyć odległość między punktami tego zbioru. W przestrzeni metrycznej możemy zdefiniować pojęcie zbioru otwartego i domkniętego. Zacznijmy od przykładu podzbiorów płaszczyzny ze zwykłą, szkolną metryką euklidesową.

obrazek

Rozważmy trzy podzbiory:

A B = {(x, y)∈ R2 x2 +y2 < 1}, C
Widzimy, że zbiór | A różni się od zbiorów | B i | C tym, że "nic nie brakuje na brzegu". Uściślenie "niczego nie brakuje" jest następujące: jeżeli ciąg punktów p1,p2,... zbioru A jest zbieżny do punktu |p płaszczyzny, to punkt p również należy do zbioru A. Zbiory | B i | C nie mają tej własności. W zbiorze | C na przykład ciąg punktów  1 1 |(1,0),(2,0) ,...,( n,0),... jest zbieżny do punktu (0,0), ale ten do zbioru |C nie należy. W przypadku zbioru B | każdy punkt płaszczyzny należący do okręgu {(x, | y) ∈ R2 x2 + y2 = 1} jest granicą pewnego zbieżnego ciągu punktów zbioru | B, ale do zbioru | B nie należy. Powiemy, że zbiór |A jest domknięty, a zbiory B | i C domknięte nie są.

Definicja. Niech  | ,ρ) (X będzie przestrzenią metryczną. Powiemy, że podzbiór U jest domknięty w przestrzeni , |X jeżeli dla każdego zbieżnego ciągu punktów zbioru U jego granica także należy do U. |

Definicja. Niech ,ρ) (X będzie przestrzenią metryczną. Powiemy, że podzbiór |U jest otwarty w przestrzeni , |X jeżeli zbiór  | ∖U X jest domknięty.

W powyższym przykładzie zbiór |A jest domknięty, ale nie jest otwarty, zbiór |B nie jest domknięty, ale jest otwarty, zaś zbiór C nie jest ani otwarty, ani domknięty na płaszczyźnie euklidesowej.

W dowolnej przestrzeni metrycznej ,ρ) (X możemy zdefiniować pojęcie kuli o środku w punkcie x i promieniu r - jest to po prostu zbiór punktów przestrzeni | X odległych od | x o ściśle mniej niż | r. Zauważmy, że podzbiór U przestrzeni metrycznej ,ρ) (X jest otwarty, jeżeli dla każdego punktu x ∈U istnieje takie r, | że kula o środku w punkcie |x i promieniu r jest zawarta w U.

Rozważmy jeszcze następujące dwa przykłady. Niech X | będzie zbiorem punktów płaszczyzny o obu współrzędnych całkowitych. Na zbiorze | X rozważmy metrykę euklidesową. Zauważmy, że w tej przestrzeni metrycznej dowolne dwa punkty są odległe co najmniej o 1, a więc ciągi zbieżne to takie, które są stałe od pewnego miejsca. Wynika z tego, że każdy podzbiór tej przestrzeni metrycznej jest domknięty, zatem każdy podzbiór jest też otwarty. Przestrzeń metryczna o tej własności, że każdy jej podzbiór jest domknięty lub równoważnie każdy jest otwarty, nazywa się dyskretną . W przestrzeni dyskretnej w szczególności każdy jednopunktowy podzbiór jest otwarty - dla każdego punktu możemy więc znaleźć taką kulę, że nie ma w niej punktów innych niż jej środek. Stąd nazwa tej przestrzeni: możemy żartobliwie powiedzieć, że każdy punkt przestrzeni ma zapewnioną dyskrecję - nie ma dowolnie bliskich sąsiadów.

Na koniec zauważmy, że jeżeli ρ i ρ′równoważnymi metrykami na zbiorze , |X to rodziny domkniętych podzbiorów przestrzeni metrycznej ,ρ)(X i ′ ,ρ) |(X są te same. Ta uwaga sugeruje, że pojęcie domkniętości i otwartości zależy od struktury ogólniejszej od metryki - tak jest w istocie, ale to już jest inna opowieść.