Przeskocz do treści

Delta mi!

«Młody Matematyk» - czasopismo dla młodzieży szkolnej

Władysław Dubiel

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: kwiecień 1975
  • Publikacja elektroniczna: 1 lutego 2016
obrazek

W latach 1930-1932 wychodziło w Poznaniu czasopismo matematyczne «Parametr», poświęcone nauczaniu matematyki. W styczniu 1939 r. czasopismo zostało reaktywowane i wychodziło do wybuchu drugiej wojny światowej.

Było to pierwsze tego typu czasopismo w Polsce. Założycielem i redaktorem był Antoni Rusiecki, zaś współredaktorem Stefan Straszewicz. Ich współpracownikami byli czołowi matematycy i nauczyciele matematyki szkół różnych typów.

W czasopiśmie pojawiały się dość regularnie pewne stałe działy. Jednym z nich był dział dla młodzieży szkolnej. W 1931 r. wzbogacono pismo dodatkiem «Młody Matematyk» o wyraźnie zarysowanej autonomii. «Młody Matematyk» przeznaczony był dla uczniów gimnazjów i zakładów kształcenia nauczycieli. Od stycznia 1931 do grudnia 1932 r. ukazało się 10 zeszytów.

obrazek

Przegląd zawartości działów dla młodzieży «Parametra» oraz «Młodego Matematyka» wskazuje, że redaktor do współpracy pozyskał niektórych wybitnych matematyków, miedzy innymi Hugona Steinhausa i Alfreda Tarskiego oraz nauczycieli matematyki pracujących w szkołach. Wystarczy wymienić tutaj takie nazwiska, jak Stefan Kulczycki, Władysław Wójtowicz, Adam Zarzecki. Znaczną część artykułów dla młodzieży opracował redaktor A. M. Rusiecki.

Czasopismem «Młody Matematyk» żywo interesowali się uczniowie, o czym świadczy liczba nadesłanych rozwiązań zadań w ramach nieostającego konkursu. «Młody Matematyk» zamieszczał również artykuły, których autorami byli uczniowie, Do takich należą Marek Katz - autor artykułu O nowym sposobie rozwiązywania równań trzeciego stopnia («Parametr», nr 4-5) i Bronisław Bajrach - autor opracowania Tablice do permutacyj («Parametr», nr 8-10). Zarówno w «Parametrze», jak też w «Młodym Matematyku» spotykamy artykuły wykraczające poza czystą matematykę, opisujące małe i wielkie odkrycia, a również drobne fakciki podpatrzone w życiu.

Wśród artykułów poświęconych wybranym zagadnieniom z arytmetyki i algebry oraz geometrii warto wymienić A. M. Rusieckiego Algebraiczna metoda rozwiązywania zagadnień i Zagadnienia niedostatecznie sprecyzowane, Kazimierza Cwojdzińskiego Kilka słów o ciągach, Władysława Wójtowicza Sposoby elementarne wyznaczania maximum funkcji i Jak Ceva znajdował twierdzenia geometryczne za pomocą statyki (Giovanni Ceva - znakomity matematyk włoski, żyjący w latach 1648-1734), Alfreda Tarskiego O stopniu równoważności wielokątów i Stefana Kulczyckiego O najszczelniejszym rozmieszczeniu kul w przestrzeni. Z zastosowań matematyki na szczególną uwagę zasługuje bardzo interesujący artykuł Hugona Steinhausa Longimetr; autor ten w niezwykle ciekawy sposób opisuje i uzasadnia metodę mierzenia długości linii krzywych na przykładzie litery "S". Godne odnotowania są również: artykuł Petre Sergescu (prof. Uniwersytetu w Cluj - Rumunia) przedstawiający zasadnicze rysy matematyki w starożytności oraz artykuł A. M. Rusieckiego informujący o języku interlingua. Jest to międzynarodowy język pomocniczy stworzony przez prof. Giuseppe Peano (matematyk i logik włoski, żyjący w latach 1858-1932). W języku tym podawało czasopismo przy końcu każdego zeszytu swoja zawartość.

W «Młodym Matematyku» znajdujemy piękne zadania, są też rozwiązania zadań pochodzące od uczniów - czytelników czasopisma. Artykuły, ciekawostki i "sztuczki matematyczne" podane w Zapiskach i w Kąciku bez tytułu czyta się z wielka przyjemnością. Zamieszczony w tym numerze Delty artykuł A. Tarskiego oraz wybrane z rożnych działów zadania pochodzą z numeru 3, 1931, «Młodego Matematyka».