Przeskocz do treści

Delta mi!

Aktualności (nie tylko) fizyczne

Drobiazgi

Małpy liczą niedościgle

Piotr Zalewski

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: lipiec 2014
  • Publikacja elektroniczna: 01-07-2014

Kultura matematyczna jest kluczowym aspektem ogólnoludzkiej kultury. Wykazano, że wiele gatunków zwierząt (badano głównie ssaki i ptaki) potrafi liczyć, tzn. prawidłowo oceniać liczebność zbiorów skończonych. Oczywiście, precyzja takiej oceny maleje wraz z tą liczebnością (np. przeciętni ludzie radzą sobie z takim liczeniem do około siedmiu).

Po przekroczeniu pewnej wartości przechodzimy na ocenę w skali logarytmicznej (tzn. oceniamy, ile razy dany zbiór jest większy od jakiegoś zbioru wzorcowego; dopiero jeżeli mamy odpowiednio dużo czasu i zależy nam na precyzji, przeliczamy elementy zbioru). A jak to robią zwierzęta?

Ukazała się niedawno praca [1], w której autorzy wykazują, że rezusy robią to podobnie jak my. Żeby to sprawdzić, nauczono kilka z nich posługiwania się dwoma zestawami symboli, które odpowiadały liczbom od 0 do 25. Pierwszy zestaw był alfanumeryczny, drugi zaś składał się z matryc math kwadracików (binarnych: czarnych lub białych), w którym kolejnym liczbom przypisane były różne symbole w przypadkowo (ale niezmiennie) wybrany sposób.

Zadanie polegało na wybraniu napisu o większej wartości spośród dwóch, z których jeden był przedstawiony za pomocą pojedynczego symbolu, a drugi miał wartość sumy dwóch przedstawionych symboli. Po dokonaniu wyboru makak dostawał tyle kropel smakołyku, ile sobie wybrał. W trakcie uczenia pierwszego zestawu symboli wykorzystywane były zestawy kropek o odpowiedniej liczebności. Po opanowaniu zestawu symboli alfanumerycznych włączono zestaw matryc i sprawdzano, jak szybko i jak dobrze rezusy go opanują.

Okazało się, że do nauczenia się nowego systemu makaki potrzebowały tylko 10 dni, podczas gdy opanowanie pierwszego zajęło im dwa miesiące.

Całość badania, zdaniem autorów, dowodzi wykorzystywania numerycznej wartości symboli. Inaczej mówiąc, małpy dodają tak jak ludzie (przynajmniej niektórzy).

Ciekawe, czy ktoś pokusi się o wypracowanie procedury uczenia rezusów dodawania ułamków.

Mogłoby to mieć bezpośrednie zastosowanie przy kolejnej reformie oświaty.


Do czytania
[1]
Margaret S. Livingstone i inni, Symbol addition by monkeys provides evidence for normalized quantity coding; PNAS; DOI: www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1404208111