Przeskocz do treści

Delta mi!

Mała Delta

Pitagoras w zawiasach

Kamila Łyczek

o artykule ...

  • Publikacja w Delcie: czerwiec 2017
  • Publikacja elektroniczna: 31 maja 2017
  • Autor: Kamila Łyczek
    Afiliacja: Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki, Uniwersytet Warszawski
  • Wersja do druku [application/pdf]: (83 KB)

Zabawmy się Pitagorasem, budując ustrojstwo przedstawione obok...

obrazek

Oczywiście, w niektórych wierzchołkach czworokątów dodane są kółeczka (mające środek w wierzchołkach, a w innych są wycięcia, które należy zrobić promieniem o 1mm większym od kółeczek).

Oczywiście, w niektórych wierzchołkach czworokątów dodane są kółeczka (mające środek w wierzchołkach, a w innych są wycięcia, które należy zrobić promieniem o 1mm większym od kółeczek).

obrazek

W tym celu wytnijmy z grubego kartonu lub z cienkiej sklejki figury narysowane na tylnej stronie okładki (w ilościach tam wskazanych) oraz

  • przyklejmy do części As z góry i z dołu części A, |
  • podobnie do części | Bs z góry i z dołu części | B,
  • tak samo z C i . D |

Tak uzyskane figury trzywarstwowe zestawmy tak, jak na rysunku obok. Wtedy wystające z figury As kółko wejdzie pomiędzy wystające kółka figur |B i tak dalej. Następnie przez wszystkie kropki przetknijmy druciki (np. od spinacza), elementy powinny utworzyć jedną nierozerwalną całość - praca konstruktorska skończona.

Teraz otrzymane urządzenie będzie można przez pociągnięcie za część |A pitagorasić, czyli doprowadzić do tego, że z kwadratu zrobią się dwa (pitagorejski rozkład kwadratu).

obrazek

Gdy zechcemy mieć inny podział tego samego kwadratu na dwa (a przecież możemy sobie tego życzyć, ponieważ istnieje bardzo wiele trójkątów prostokątnych o zadanej przeciwprostokątnej), musimy nieco popracować. Mianowicie, należy ze środka boku kwadratu (tego, który chcemy podzielić na dwa mniejsze - oznaczmy jego długość przez p) poprowadzić prostą aż do przecięcia z prostą poprowadzoną pod tym samym kątem ze środka kolejnego boku itd. Wówczas wewnątrz danego kwadratu powstanie mniejszy kwadrat (oznaczmy długość jego boku przez q), a cztery czworokąty, na jakie podzielona zostanie "reszta", złożą się na kolejny kwadrat.

Te czworokąty mają dwa kąty proste. Przy jednym z nich oba ramiona są tej samej długości - ich długość to p/2. Przy drugim kącie prostym ramiona mają długość

√ ------- √ ------- p2 − q2 + q p2− q2− q ------------ i ------------. 2 2

Na okładce obok długości boków czworokątów to 5, 5, 7 i 1.